Yatak ıslatma uyku sırasında idrar kaçırmaktır. Çocuklar mesane kontrolünü farklı yaşlarda öğrenir. 4 yaşından küçük çocuklar sık sık yataklarını ya da kıyafetlerini ıslatır çünkü henüz mesanelerini kontrol edemezler. Ama çocukların çoğu 5-6 yaşına geldiğinde gece boyunca kuru kalabilir.

Yatak ıslatma, 5 yaşında ya da daha büyük bir çocuğun en az 3 ay boyunca haftada en az 1-2 kez yatağını ıslatması olarak tanımlanır. Bazı durumlarda çocuk yatağını başından beri sürekli ıslatır. Fakat yatak ıslatma, çocuk uzun bir süre boyunca geceleri altını kuru tuttuktan sonra da başlayabilir.

Özellikle daha büyük çocuklarda yatak ıslatma üzüntü verici olabilir. Çocuğunuz kötü hissedebilir ve utanabilir. Sevecen olarak ve destekleyerek ona yardımcı olabilirsiniz. Sinirlenmemeye çalışın ve çocuğunuzu yatağını ıslattığı için cezalandırmayın.
Ne Olur

Çocukların geceleyin altlarını ıslatmaları yaygın bir durumdur. Her çocuk farklı bir gelişim süreci geçirdiği için mesane kontrolü de çocuğa göre farklı hızda gelişir. Genellikle gündüz mesane kontrolü, gece mesane kontrolünden daha çabuk gelişir.

Çocuklar gece birden fazla kez altlarını ıslatabilir ve ıslattıktan sonra da uyanmayabilirler.

Çocukların çoğunun mesanelerini kontrol ettiklerin yaşın üzerinde görülen birincil enürezis nokturnal, belli bir süre sonra tedavi gerek duyulmadan kendiliğinden sonlanır. Yatak ıslatmanın ardında başka bir sağlık sorunu yatıyorsa, bu hastalık tedavi edildiğinde bu sorun da ortadan kalkar.

Tedavi yatak ıslatmanın tamamen önüne geçmese de ıslatma sıklığını azaltır. Tedavi sonlandığında alt ıslatma yeniden görülse de tedaviyi tekrarlamak veya başka tedavilerle birlikte sürdürmek uzun vadede daha kalıcı sonuçlar verir.

Yatak ıslatma bazen çocukta bazı üzüntülerin sonucunda da ortaya çıkabilir. Bu üzüntü ortadan kaldırıldığında ya da bittiğinde de çocuk altını ıslatmayı keser.

Çocuğunuz yatağını ıslatması karşısında vereceğiniz tepki, anne-çocuk ilişkisini etkileyebilir. Bu durumla baş etmekte çocuğunuz ya da siz zorlanıyorsanız başka tedavi yöntemlerine başvurmak faydalıdır.

Yatağını ıslatan bazı çocuklarda gündüz vakti de kazara altını ıslatma görülebilir. Altını ıslatma hem gündüz hem de gece yaşanıyorsa genelde alınacak önlem, öncelikle gündüz ıslatmanın arkasındaki sebebin araştırılmasıdır.
Riski Ne Artırır

İlk üç yaş içinde diğerlerinden daha yavaş gelişen çocukların yataklarını ıslatma olasılığı daha yüksektir. Oğlan çocuklarının gelişimi kızlara oranla daha yavaştır. Bu nedenle geceleyin altlarını ıslatmaları daha olasıdır.

Yatak ıslatma kalıtımsal da olabilir.
Sebepler

Yatağını ıslatan çocukların neredeyse tümü bunu istemeyerek yapar. 5 yaş üstü çocuklarda görülen yatak ıslatmanın altında bazı nedenler vardır. Birincil enürezis nokturna denilen bu duruma neden olan olası durumlar aşağıda sıralanmıştır:

• Geç gelişim: Sinir sistemi daha az gelişmiş çocukların mesanelerinde doluluk hissini anlamaları zor olabilir.

• Mesane kapasitesinin sınırlı olması: Normalden daha ufak bir mesaneye sahip olan çocukların gece altlarını ıslatmaları daha olasıdır.

• Antidiüretik hormonunun (ADH) az olması: Böbreklere daha az idrar salgılamayı komut veren beyindeki kimyasallardan biri olan antidiüretik hormonunun seviyesi, normal koşullarda gece artış gösterir. Yatağını ıslatan bazı çocuklar geceleyin daha fazla ADH salgılamıyor olabilir.

• Derin uyku: Gece altlarını ıslatan çocukların ebeveynlerinin tespitine göre bu çocuklar genelde çok derin uykudadır. Uyku düzenleri gelişmeye başladıkça çocuklar da altlarını daha az ıslatmaya başlar.

• Psikolojik ve sosyal faktörler: Yatak ıslatmak, doğrudan duygusal sorunlardan dolayı ortaya çıkmaz. Dahası, yatak ıslatma çocuklarda daha sonra meydana gelebilecek duygusal sorunların nedeni olabilir. Ancak ev veya okul ortamı huzursuz olan çocukların yataklarını ıslatmaları daha olasıdır.

Bu etkenlerden bazıları kalıtımsal olabilir. Ebeveynlerden biri veya her ikisinin çocukluğunda yatak ıslatma sorunu varsa çocuklarının da bu durumu yaşama olasılığı yüksektir.

Birincil enürezis nokturnal vakalarının çoğunun altında başka bir sağlık sorunu yatmasından endişelenmeye gerek yoktur. Gelgelelim belli bir dönem kuru kaldıktan sonra tekrar yatağı ıslatmak olarak bilinen ikincil enürezis nokturmal vakaları, başka bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Bu hastalıklar arasında böbrek veya mesanede enfeksiyon (idrar yolu enfeksiyonu) ya da idrar yollarında problem yaratabilecek doğuştan gelen bazı rahatsızlıklar bulunur. Yeni bir kardeşin doğumu gibi bazı duygusal etkenler de çocukların geceleyin altlarını ıslatmalarını tetikleyebilir.


Yatağını ıslatan insanların çoğu (%80) sadece gece ıslatır. Genellikle gece yatak ıslatmaktan başka hiçbir belirti göstermeme eğilimindedirler.
Diğer belirtiler, psikolojik nedenler ya da sinir sistemiyle veya böbreklerle ilgili sorunlar olduğunu ortaya koyabilir ve bu aileyi ya da doktoru rutin bir yatak ıslatmadan daha fazlası olduğu konusunda uyarmalıdır.

• Gün içinde ıslatma
• Sık ve acil idrara çıkma ya da idrar yaparken yanma
• İdrar yaparken zorlanma, idrarın azar azar gelmesi ya da başka olağandışı belirtiler
• Bulanık ya da pembemsi idrar ya da iç çamaşırda kan lekesi
• Dışkı lekesi, dışkılamayı kontrol edememek (fekal inkontinansı ya da enkoprezi)
• Kabızlık

İdrar çıkarma sıklığı çocuklarda yetişkinlerden farklıdır.

• Çoğu yetişkin günde 3 ya da 4 kez idrar çıkarırken, çocuklar çok daha sık idrara çıkar, bazen günde 10-12''yi bulabilir.
• "Sıklık" bir belirti olarak, belirli bir çocuk için neyin normal olduğuna göre değerlendirilmelidir.
• Fekal empaksiyon kabızlık olarak ortaya çıkabilir. Hem fekal empaksiyon hem de kabızlık zorlanmaya neden olur ve yakındaki üriner sfinkterlere, yani idrarın vücut dışına akışını kontrol eden kaslara zarar verebilir.
• Fekal kompaksiyon dışkı alt bağırsak ve rektumda çok sıkı bir şekilde kaldığında olur ve dışkılamayı çok zor, hatta imkansız hale getirebilir.
• Sert ve rektum içinde sıkışmış dışkı mesaneye ve çevresindeki sinir ve kaslara baskı yapabilir ve mesane kontrolünü engelleyebilir.
• Ne fekal empaksiyon ne de kabızlık çocuklarda o kadar olağan dışı değildir.