Lahana grubu sebzelerinden biri de karnabahardır. Türkiye’de sonbahar ve kış mevsiminde yetiştiriciliği yapılmakta olan karnabahar sebze olarak tüketilmektedir. Soğuk yerlerde karnabaharın sebze olarak değerlendirilen bölümleri zarar gördüğünden dolayı üretimi pek yapılamamaktadır. Türkiye’de karnabahar daha çok haşlanarak, salata şeklinde, kızartılarak, çeşitli yemekleri yapılarak, turşu olarak ve dondurulmuş sebze olarak değerlendirilmektedir.








Karnabahar her çeşit toprakta yetiştirilebilen bir sebzedir. Ağır topraklarda ve yağışı son derece bol olan yerlerde drenajın çok iyi olması gerekir. Karnabaharlar organik madde bakımından zengin olan toprakları severler ve yüksek toprak asitliliğine karşı oldukça hassastırlar.
Karnabahar yetiştiriciliğinde toprak, dikim tarihinden epey zaman önce hazırlanmış olmalıdır. Sonbahar mevsiminde toprak derin sürülmeli, ilkbaharda ise normal sürüm yapılmalıdır. Sürümden sonra toprak diskaro ve tırmık ile çekilmeli masuralar hazırlanarak toprak dikime hazır hale getirilmelidir.
Kışlık sebzeler olarak bildiğimiz karnabaharın yetiştiriciliğinde sıcaklık son derece önemlidir. Işık ve nem de diğer önemli unsurlardır. Karnabaharlarda taç oluşması için gelişmenin belli bir döneminde düşük sıcaklıklara gereksinim duyulur. Karnabahar fideleri -10°C sıcaklığa kısa sürede olsa dayanabilmektedirler. Fakat hasat dönemine girmiş karnabahar başları O°C nin altındaki sıcaklıklardan pek hoşlanmazlar. Taç oluşumu zamanında en uygun sıcaklıklar 15°C-20°C arasında olan sıcaklıklardır. Taçların olgunlaşması sırasında sıcaklığın O°C nin altına düşmesi istenen bir durum değildir. Sıcaklığın düşmesi neticesinde taç yüzeyi havlı bir yapıya bürünür ve böylece pazar değeri düşer.
Karnabahar, toprak sürekli olarak nemli olduğu zaman, daha iyi yetiştirilir. Herhangi bir kuraklık döneminde, bitkinin büyümesindeki durgunluk rahatlıkla görülebilmektedir. Karnabahar, yeterli derecede yaprağa sahip olabilmelidir. Çünkü bitkinin başının büyüklüğü yaprak kalitesine doğrudan doğruya bağlıdır. Kullanılmakta olan su miktarı, yaprak yüzeyindeki artış ile doğru orantılı olarak artış göstermektedir. Suya en fazla, başın oluştuğu haftalarda ihtiyaç duyulmaktadır. Dehidrasyon olmaması halinde bu dönem sonunda, düşük kalitede ürün elde edilecektir. Eğer ekildikten sonra kurur ise, karnabaharı sulamak gerekir. Ekiminden sonra, iyi bir ürün elde edilmek isteniyorsa 10-15 mm’lik bir uygulamaya ihtiyaç vardır. Ayrıca karnabaharı sera döneminde de sulamak gerekebilir. Sulamanın miktarı ve sıklığı, toprak çeşidine, çevresel koşullara, tekniğine vb. etkenlere bağlı olarak değişmektedir.
Karnabar yetiştiriciliğinde en uygun gübreleme toprak analizine göre yapılacak olan gübrelemedir. Bu aslında diğer ürünler içnide şart olan bir durumdur. İlk olarak karnabahar yetiştirilecek tarlanın toprak analizinin yapılması buna göre atılacak gübre çeşidi ve miktarının tespit edilmesi gerekir. Gübreler çeşitlerine göre bitkiye verilme dönemlerinde farklılıklar göstermektedir. Çiftlik gübresi, potaslı ve azotlu gübrenin yarısı, fosforlu gübrenin tamamı son toprak hazırlığında verilmelidir. Potaslı gübrenin diğer ikinci yarısı ise taçların oluşumundan önce verilmelidir. Azotlu gübrenin diğer yarısı ise dikimden yaklaşık 20-25 gün sonra ve taç oluşumundan önce olmak üzere iki parti halinde verilmelidir. Toprak organik madde bakımından fakir ise dekara 4-6 ton yanmış çiftlik gübresi kullanmak gerekir.
Karnabaharlar, iki safhada yetiştirilmektedirler. Tohumlar mutlaka ılık ve soğuk yastıklara ekilmelidir. Ekim zamanı bölgelere, çeşitlere ve hasat dönemine bağlı olarak değişmektedir. Genellikle tohum ekimi Nisan-Mayıs-Haziran-Temmuz aylarında yastıklara sıraya ya da serpme olarak yapılmaktadır. En uygun ekim yöntemi 10 cm sıra arası verilmek suretiyle yapılan sıralı ekimdir. Tohumlar 8-15 gün içerisinde çimlenmektedir. Çimlenme sonrasında bitkiler 3-5 cm aralıkla seyreltilir. Karnabaharda kaliteli ürünün en önemli etkenlerinden biri iyi yetiştirilmiş olan fidelerdir. Fide yetiştirme döneminde sıcaklığın aşırı yükselip azalması taçların kalitesizleşmesine neden olmaktadır.
Dikimde genellikle 7-8 yapraklı düzgün gövdeli, yaprakları sağlıklı olan fideler kullanılmalıdır. Fideler genel olarak tohum ekiminden 5-7 hafta sonra dikime uygun hale gelirler. Fideler yerlerinden dikkatli bir şekilde sökülmeli ve bekletilmeden derhal yerlerine dikilmelidir. Dikimde can suyu verilmeli ve birkaç gün sonra salma sulama yapılmalıdır.
Karnabahar, taçlar normal büyüklüğe kavuşup gevşek bir yapı kazanmadan önce hasat edilmelidir. Hasat süresi, iklime ve çeşitlere bağlı olarak 1-4 hafta arasındadır. Hasat tacın gövde ile birleştiği yerden bıçakla kesilerek yapılmaktadır. Hasat sırasında tacı korumak için 4-5 adet yaprak bırakılır.

лите290.7ухудPERFСикоКлокĞ*ейнЗахаМоÑ�кЛукоажурЩедрSideĞ*оÑ�Ñ�BellTrac2125удаеTescÑ�ырь
Чудо�р�еCandXVIIТрушДелеaspeMentпракЧеркRhytSlimГубиTicoEverдевилатиArthRudyодно
SergLolaAlexViteÑ�троMariĞ*аевJiriденеPrelдопоCotoотлиJoseХотеGeorТутыMostRajnWorl
NancAlekЖенÑ�Ğ*евÑ�AndrĞ*ойтчудоFunkTrasЦыбуSophSilvSelaБелоКалмELEGBoysSpliCollĞ�фан
�ахмRoxyJoseхудоAnneпредведьJackЗальБору�зыккубиWillСпир�ри�ZonePianZoneChetзака
ZoneZoneZoneZoneZoneZoneZoneChetZoneZoneZoneMORGБаевZoneZoneZoneхорохрамGEL-отли
�ероHANSCataBALTпалоКандVasi�абоSN350000��трMistSQuiSonyзавоWateпериcounМак�Grou
бумаоблаHautГонкÑ�борWallĞ�хлеPablWolfBoscChouIbizEukaЛитĞ*ЛитĞ*ДавыЛитĞ*JeweЛитĞ*ЛитĞ*
КалиБ�лкВолкAlexпроиAcadнарохоз�XIIIJaucFyodDEMOСокоПоглLeftСла�СамоAleqЗагрМедв
(Ведкино`БоторгаJackавтоСодеЗубаавтоЛубч�патШепеПопонеблDaviМихеFranцар�ISBNкале
�лекMaggШевц�кзаFranGEL-GEL-GEL-�кимгазеBook�гапHansвозр�лекЕрмиЗемлМороФилиКре�
учитво�п