Papatyagiller familyasının dünya üzerinde en çok yetiştirilen üyelerinden biri olan Ayçiçeği, ekonomik değeri çok yüksek olan bir bitki olduğu için ülkemizde ve dünyanın tüm gelişmiş ülkelerinde tarımsal üretimin belkemiğini oluşturmaktadır. Yağ bitkisi olarak tanımlanan gruba dahil olan Ayçiçeği, yemeklik yağ olarak kullanımıyla olduğu kadar modern teknolojinin gelişimi ile son yıllarda “
biyodizel” yakıt üretiminde dahi kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye’de ve tüm dünyada bitkisel mutfak yağlarının büyük bir bölümü Ayçiçeğinden üretilmektedir. Ülkemizde Ayçiçeği tarımı yoğun olarak Marmara Bölgesi ve bilhassa Trakya coğrafyasında yapılmaktadır. Ayçiçeğinin çekirdeklerinin bir bölümü çerez olarak tüketim için ayrılsa da, bu bitkinin yetiştirilmesinin temel amacı yağ elde etmektir. Dünyanın dört bir yanında yüzyıllardır yetiştirilen Ayçiçeği birçok ülkede en çok üretilen yağ bitkisi olma özelliğine de sahiptir. Ülkemizde gerek evlerde gerekse profesyonel mutfaklarda gerekse de sanayi tesislerinde en çok kullanılan bitkiler yağların başında ayçiçeği gelmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (
tuik.gov.tr) verilerine göre 2000’li yılların başında ülkemizin yıllık Ayçiçeği üretimi yaklaşık olarak 800 bin ton iken
2012 yılı itibarıyla bu rakam 1 milyon 300 bin tonu geçmiştir. Ayçiçeği birçok farklı türe ev sahipliği yapan bir tarım bitkisi olduğundan yetiştirme periyodu ile ilgili kesin bir süre vermek mümkün değildir. Türe, iklime, sulama, gübreleme ve birçok farklı faktöre göre değişmekle birlikte genel olarak Ayçiçeğinin yetişme periyodunun 3-5 ay arasında olduğu söylenebilir. Kurak iklimlerde de yetiştirilebilmesi, Ayçiçeğinin dünya genelinde tüm toplumlar tarafından yağ ihtiyacını karşılamak için kullanılmasının en önemli nedenlerinden biridir.
Son yıllarda yapılan araştırmalar ile çelenginde “
Altın Oran” kaidesine uygun şekilde çekirdek verdiği için dahi kapsamlı araştırmaların konusu olan bu ilginç bitki, Nisan ayının başlaması ile birlikte Marmara Bölgesi’nin hemen hemen her yerinde ekilir. Genel olarak Ayçiçeği türlerinin tarıma elverişli tüm toprak tiplerinde yetişebildiği söylenebilir. Ancak endüstriyel kullanım için üretilen Ayçiçeklerinde hasat kalitesi ve miktarı büyük önem taşıdığından toprağın 6,5-7,5 pH derecesine sahip olmasına bilhassa dikkat edilmesi gerekir. Kuraklığa dayanıklı bir bitki olmasına karşın yine de azami verimi alabilmek için su tutma oranı yüksek topraklar tercih edilmelidir. Toprak sıcaklığının 7-10 derece olması halinde çok hızlı bir şekilde çimlenen Ayçiçeği, Nisan ayı itibarıyla Trakya’da toprak sıcaklığı uygun olduğu için ekilebilmektedir. Trakya Bölgesi’nde bu aylarda yaşanan don olayları diğer bölgelerimize göre daha hafif geçtiğinden, Ayçiçeği bu soğuk hava şartlarından zarar görmeden çıkabilmektedir.
1979 yılında yapılan araştırmalara matematikçilerin de katılması ile birlikte Ayçiçeğinin Altın Oran ile ilişkili bir çekirdek dizilimine sahip olduğu ispatlanmıştır.
09-19-2018, 08:37 PM
Ayçiçeği nerede ve nasıl yetişir?
Normal
