Erken Yaşlanma” Saç İçin de Geçerli

Saç dökülmesi, ‘saçta erken yaşlanma’ olarak tanımlanır. Önlem alınmadığı takdirde ise saçta kayıp yaşanması kaçınılmaz olur…

Saç dökülmeleri çeşitli sebeplerle oluşur. Saçın yaşam döngüsünde büyüme, dinlenme ve dökülme süreci hızlanır ve her yeni üretilen saç teli, yeterli büyüme seviyesine ulaşamadan dökülür. Her yeni oluşan saç daha ince oluşur ve daha kısa yaşar, bu duruma önlem alınmazsa saçta kayıp yaşanması kaçınılmazdır. Saç kayıplarının sebepleri çok çeşitlidir. En yaygın görülen saç kaybı genetik saç kaybıdır. Genetik saç kaybını oluşturan temel sebep kişide saç kaybına sebep olan genlerin varlığıdır. Ergenlik sonrası herhangi bir yaşta, genetik programın devreye girmesi ve erkeklik hormonu testosteronun etkisiyle son derece sağlıklı olan bir bireyde saç kaybı başlayabilmektedir.

Saç dökülmesi ve saç kaybı alanında yapılan araştırmalar saç kaybının derecesini ve hızım etkileyen faktörler de genetik etkileri baş sıraya koymakla beraber, hormonsal sorunlar, fizyolojik stres ve beslenme sorunlarına da işaret etmektedir. Bunun yanı sıra son dönemde yapılan araştırmalar, saçta ‘erken yaşlanma’ olarak tanımlanan ‘saç kılıfında sertleşme’ ve saç kılıfındaki yapısal bozulmayı da saç kaybı sebepleri arasına sokmaktadır.

Günlük olarak 100 adet saç dökülmesi normal bir fiziksel değişim sürecidir. İlerleyen yaşlarda, vücut metabolik hızının düşmesiyle beraber olağan olarak saç büyüme hızında bir yavaşlama, saç dökülmesinde artış ve saç kalitesinde bir düşüş görülebilir. Ancak yapılan araştırmalar fiziksel yaşlanma gerçekleşmeksizin ‘saçta erken yaşlanmaya’ yol açan çeşitli kimyasal ve fiziksel sebeplerin varlığına işaret etmektedir.

Saçın büyümesi ve yenilenmesi temel olarak saç kılıfı ve çevresindeki hücresel aktiviteyle sağlanmaktadır. Bu hücresel hareketlilik her bir saç için yaşamsal üç döngüyü destekleyecek şekilde gerçekleşir. Saçımız sürekli bir değişim içindedir, uzama evresi sonlanan saç dökülür ve yeni saçlarla yer değiştirir. Saç dökülme aşamasına geldiğinde saçı besleyen kan damar sistemi ağı kaybolur; yeni oluşan saçla beraber yeni bir damar ağı saça bağlanır ve saçın gelişimine katkıda bulunur. Sağlıklı bir ortama sahip olan ve iyi beslenen saç derisi, dökülen saçın yerine aynı kalitede ve kalınlıkta yeni bir saç üretir.

Ancak saç kaybı yatkınlığı olan kişilerde, çeşitli sebeplerle, saç üreten saç kılıfları ön ve tepe bölgelerinde, her saç döngüsünde daha zayıf ve daha kısa yaşayan saçlar üretmeye başlar. Saç kayıplarında saç kılıfında küçülme, saçı besleyen damar ağında daralma görülür. Böylece her yeni oluşan saç incelir ve zayıflar. Buna ek olarak saç deri sağlığının bozulmasıyla -deride kepek, kabuklanma, aşın yağlanma- ciltte olumsuz etkisi olduğu bilinen hava kirliliği, UV radyasyonu, kimyasal işlemler gibi ciltte tahrişe neden olabilen çeşitli etkilerle saç kılıfında yapısal ve fiziksel bozulmalar gerçekleşmektedir.

BİLİM insanlarınca bu süreç ‘perifoliküler fibrozis’ saç kılıfını oluşturan elastik bağ ve keratin dokularda sertleşme olarak tanımlanır. Saç kılıfında inflamasyon ve dokularda sertleşmeyle başlayan ‘erken yaşlanma’ sonucu saç üretiminde şu olumsuz etkiler gözlemlenmektedir:

■ Saç kökü sertleşmeyle daralır ve hücre bölünmesi yavaşlar.

■ Saç, büyümesi için gereken yeterli besin ve oksijeni alamaz.

■ Saç kökünün zayıflamasıyla üretilen saç kalitesi düşer ve saç incelir.

■ Zayıf olan saç köklerinin uzayan saçı destekleme ve yeniden saç üretme kabiliyeti azalır.

Saçları korumak için ne yapmak gerekir?

■ Saçınızı kirli ve yağlı bırakmayın. Saçınızın sağlığı derinizin hijyenine ve sağlık yapısına bağlıdır.

■ Saç tipinize uygun saç derinizi kurutmayan şampuanlar seçin.

■ Saç uçlarını korumak, yapılandırmak için saça nemi hapsetmek için şampuan sonrası saç kremi kullanın.

■ Saçınızı asla kuruyken taramayın, saçı nemliyken şekillendirin.

■ Saçta sık renk değişimlerinden kaçının.

■ Maşa, düzleştirici gibi ısı işlemi uygulayan şekillendiricileri dikkatli kullanın.

■ Saç tipinize, yüzünüze, hayat tarzınıza, işinize ve kişiliğinize uygun saç şekli seçin.

■ Saç sorunu yaşadığınızda profesyonel yardım alın ve önlem alın.