Türkiye'de yapılan çok yaygın bir yanlış var. Evlerimizin çok sıcak. Çocuklar hasta olduğunda; anne babalar, üşümeyi engellemek amacıyla ısıyı daha da yükseltiyorlar. Ancak bu uygulamanın değil faydası, çocukların iyileşme sürecine zararı bile oluyor.

Konuyu, çocuk doktoru Profesör Barbaros Ilıkkan'a sorduk. Bakın neler anlattı...

Çocukların kaç derecede uyuması gerekiyor?
İlk iki ay dışında, tüm yaş grupları için ideal sıcaklık; gündüz 18-20, gece 16-18 derece. İlk günlerde bebekler kendi ısılarını düzenleyemedikleri için 24 dereceye kadar yükselebilir. İlerleyen haftalarda yavaş yavaş düşürerek, ikinci ayda 20 dereceye kadar iniyoruz. İdeal nem oranı ise %50.

Isının 18 derecelerde olması neden önemli?
Üst ve alt solunum yollarının, ağız, burun, boğaz ve akciğerler, uygun koşullarda çalışması lazım. Bunu sağlarsak; solunum yollarımızın kendini koruma ve içindeki pislikleri dışarı atma mekanizması daha iyi çalışıyor. Bu ısı aralığı, solunum yollarının çalışması için ideal olan aralık. Bu mekanizmalar iyi çalıştığı zaman; hasta olursa daha çabuk iyileşiyoruz, gece uykumuz daha konforlu oluyor, sabah daha dinlenmiş olarak kalkıyoruz. Bu yetişkinler için de geçerli, çocuklar için de. Bir Alman'ın İngiliz'in evine gidin, 16 derecede yaşarlar. Çünkü sağlıklı olan budur.

Hasta bir çocuğu 24-25 derecede uyutursak ne olur?
Sıcak ne kadar artarsa; solunum yollarımızın iç duvarı, ki biz ona mukoza diyoruz, daha çok şişiyor. İç duvarlar şişince, solunum yollarımız tıkanıyor. Mukozanın üzerindeki pislikleri, mikropları atmaya çalışan mekanizma da çalışmamaya başlıyor ve iyileşme gecikiyor. Hatta çocuklarda bunun sonucu, östaki kanalı da tıkandığı için orta kulak iltihabı oluyor. Erişkinler sürekli sıcakta yattıkları için, kronik faranjit ya da kronik sinüzit olabiliyorlar.

Kış aylarında çocuklar üşüdükleri için mi hasta oluyorlar, yoksa grip ya da soğuk algınlığı virüsü aldıkları için mi?
Bu tür hastalıklar, virüs aldıkları için gelişiyor. Ama tabi ki biz çocukların üşümesini istemiyoruz. Orada bir yanılgı var. Odayı ısıtmayın, çocuğu giydirin diyoruz.

Burnu tıkanan çocuklar için, serum fizyolojik, soğuk buhar gibi yöntemler kullanılıyor. Bunların faydası var mı?
Odayı sıcak tutup, çocuğun burnunu tıkadıktan sonra; bu yöntemlerle açmaya çalışmanın çok bir anlamı yok. Odamız serin olsa, bunların hiçbirini kullanmayacağız aslında. Oda serin olduğu halde burnumuz tıkanıyorsa, serum fizyolojiği öneriyorum. Burundan çekme şeklindeki o negatif pompaları, asla önermiyorum.

Hasta bir çocuk kış aylarında dışarı çıkarılmalı mı ? Hastalıkların kış aylarında bu kadar yayılmasının nedeni, çocukların sürekli iç mekanlarda olması olabilir mi?
Kesinlikle çıkarılmalı. Açık ve temiz hava, özellikle burnu tıkanan ve öksüren çocuklar için rahatlatıcı olacaktır. İstanbul çok kalabalık ama çok dar bir alanda yaşıyoruz. Aynı nüfus Los Angeles'ta en az üç katı büyüklükte alanda yaşıyor. İstanbul'da iç içe yaşıyoruz; alışveriş merkezlerinde yaşıyoruz, okullar kalabalık, hasta çocuklar okula geliyor ve enfeksiyon riskini arttırıyoruz.

Bebekleri sıcak ortamda uyutmak, nedensiz ani bebek ölümlerini (SİDS) de arttırıyor mu?
Çalışmalar etkisi olduğunu gösteriyor. Yine aynı nedenden. Sıcak, solunum yolunun daralması ve tıkanıklığıyla ilgili kolaylaştırıcı faktör oluyor.

Bir çocuk doktoru olarak, anne babaları ikna edebiliyor musunuz evin sıcaklığını düşük tutmak konusunda?
Çoğunlukla hayır. İkna etmem yıllar sürüyor. Çoğunun yapmadığını biliyorum ama sabırla söylüyorum. Bir de bunun ekonomik boyutu var. Ekonomist değilim ama herkes 16-18 derecede yaşasa, bunun karşılığı herhalde bir kaç milyar dolardır.