Ebeveynlikle ilgili tüm kitapları okumuş olabilirsiniz ama çocuğunuz öfkeli olduğunda yine de kırgın ve şaşkın hissetmeniz normal!


Çocuğunuzdaki sinirin, yersiz öfkenin DEHB, KGB, anksiyete, çeşitli gelişimsel zorluklar gibi farklı sebepleri olabilir. Öfke sadece büyüyen çocuğun tipik duygusal düzenleme gelişiminin bir parçası olarak da ortaya çıkabilir. Kısacası hemen paniğe kapılmanıza gerek yok. Öncelikle sizin de sınırlarınız olduğunu ve bu zor durumlarda ne yapacağınızı bilemediğinizde yalnız olmadığınızı bilin!


<hr />
Psikolog Karen Webster Stratton, duyguların insanların şiddetli hissettiği durumlara verdikleri tepkiler olduğunu söylüyor ve bu tepkilerin 3 düzeyde hissedildiğini belirtiyor: Nörofizyolojik, davranışsal ve bilişsel. Yani aslında çocuğunuzun tepkileri de göründüğü kadar basit olmayabilir, altında yatan sebepler önemlidir.*Yine de çocuğunuzun öfkesinin kaynağı ne olursa olsun, bu istenmedik durum ile başa çıkmanın bazı yolları vardır:


<hr />
Onlara kendi duygularını yönetme yeteneğine sahip olduklarını hatırlatın.*Çocukluğun erken dönemlerinde, konuşmaya başlar ve duygularını yansıtmayı öğrenirler. Duygularını anladıkça onları düzenleme becerisi de kazanırlar. İlerleyen yaşlarda, çelişkili ve zor duygularla karşılaşır ama bunlarla baş edebilmeyi de öğrenmeye başlarlar. Örneğin, ebeveyn ve öğretmenlerini sevmelerine rağmen, onlara kızabildiklerini fark ederler. Beraberindeki tüm hormonal değişiklikler ile, ergenlik döneminde, kabul görmeyecek ya da başlarını belaya sokacak duygularını bastırma yeteneği kazanırlar. Yani onlara arada sırada olsa da öfkelenmenin normal olduğunu ama bunu en sağlıklı şekilde atlatıp, hayatına devam etmesi gerektiğini hatırlatmalısınız. Zaman zaman öyle yoğun duygular hissedilir ki başa çıkmak zor olabilir ama gerçekten istediğinde bunların da gelip geçici olduğu anlaşılacaktır.


<hr />
Aktivitelere ayrılan zaman ile boş zamanları dengeleyin.*Fazla yoğun ya da fazla yorgun çocuklar söz dinlemeye daha yatkın olurlar. Onun için en iyisini istediğinizi biliyoruz ama çocuklarınızı gereğinden fazla ders, kurs, bilgi ile yormamalı; öğrendiklerini uygulamaları ve kendi tercih ettiklerini yapmaları için kendilerine zaman ayırmalarını sağlamalısınız.


<hr />
Duygusal düzenlemeye modellik edin.*Erken bebeklik döneminde bile, çocuklar sosyal referanslama kullanır. Yani bir yaşına bile girmemiş bebeğiniz, etrafındaki yetişkinleri izleyerek nasıl davranacağını öğrenir. Bu da demektir ki sakin bir çocuk büyütmek istiyorsanız, önce kendiniz sakin olmayı başarmalısınız. Bir davranışa ne kadar çok şahit olursa, çocuk onu norm olarak öğrenir. Eğer dış etkenler ya da kendi hatalarınız sonucunda bile sakin kalmayı başarır ve duygularınızı düzenleyebilirseniz, aynısını o da yapacaktır.


<hr />
Duygulara sahip olmak ve duygulara dayanarak davranmak arasındaki farkı öğretin.*Düşüncelerimiz olması, her birinin doğru olduğu anlamına gelmez. Ayrıca hissettiğimiz her duygu da davranışlarımızı yönlendirmek zorunda değildir. Hatta çoğu zaman sağlıklı kararlar vermemize ve bu yönde davranmamıza engel olabilirler. Örneğin bir yetişkin olduktan sonra da kimi zaman bir çocuk gibi davranmak ve istediğiniz bir şey gerçekleşmediğinde kendinizi yere atıp, tepinmek istemez misiniz? Evet. Ama bunu yapar mısınız? Hayır. Çünkü bunu yapmanız probleminizi çözmekte size yardımcı olmayacaktır.


<hr />
Farkındalık ve meditasyon.*Hepimiz birer yogi veya kendi kendine yardım gurusu olmasak da, farkındalığı öğrenebiliriz. Farkındalık, çocuklarda ve gençlerde de hislerinin yoğunluğu altında ezilip, kendi kendini yok etme düğmesine basmadan önce oldukça işe yarar. Önce kendi içine dönmeyi öğrenmelidir insan ve sonrada etrafındaki her şeyi daha iyi gözlemlemeli, ayrıntıları fark etmelidir; çocukluktan itibaren…


<hr />
Öfkeye öfke ile karşılık vermeyin. Ateşe körükle gitme deyimini bilirsiniz. Karşınızdaki genç adam/kadın her ne kadar damarınıza basıyor olsa da sükunetinizi korumaya ve kendi duygularınızı kontrol altında tutmaya devam etmelisiniz. Çünkü daha önce de belirttiğimiz gibi, çocuklar dünyaya gözlerini açtığı günden itibaren sizin davranışlarınızı aynalar.


<hr />
Çocuğunuzun yaşadığı zorlukların farklında olun ve kabul edin. Öfke, üzüntü, korku, mutluluk gibi birbirinden farklı pek çok duygu vardır. Bunların hepsi normaldir ama bazen duygu yoğunluğu durum ile orantılı değildir. Çocuklarınız onların problemleri ile ilgilendiğinizi ve saygı gösterdiğinizi bilmeliler. Rahatsızlığınızın onların hisleri ile ilgili değil, bunu yansıtma şekli ile ilgili olduğunu ona açıklayın ve birlikte çözüm aramayı önerin.


<hr />
Uygunsuz davranışlarının doğurabileceği tatsız sonuçları bilmeli.Bir çocuğa koşulsuz pozitif saygı göstermek, hoş olmayan her eylemini görmezden gelmek demek değildir. Gerçek dünya böyle dönmez ve çocuğunuzu bu gerçeğe hazırlamak da yine sizin göreviniz. Kurallar ve sınırlar olmalıdır ve çocuğunuz bunlara uymaz ise başına gelebileceklerin bilincinde yetiştirilmelidir.


<hr />
Onlara koşulsuz pozitif saygı gösterin.*Çok eski bir psikolojik tavsiye olsa da günümüzde hala geçerliliğini korumakta. Çocuklar onları sevdiğinizi bilirlerse, davranışları üzerinde daha çok çalışacaklardır. Kötü zamanlarında arkasında olduğunuzu bilirlerse ve hata yaptıklarında bile onları sevmeye devam ettiğinizi, ellerinden gelenin en iyisini yapmak için çaba harcayacaklarından emin olabilirsiniz.


<hr />