Bowling salonu ve kukalar


Bowling, oyun hattının sonundaki kukaları, bu oyun için özel olarak hazırlanmış bowling topları ile devirme amacı taşıyan salon sporu.

UV-ışık altında Bowling salonu

Mısır'da yapılan kazılarda bowling sporunun köklerinin MÖ 5000'li yıllara dek uzandığına dair bulgular çıkarılmıştır. Kökenleri, MÖ'ye dek uzanan bu spora, spor olmanın dışında anlamlar da yüklendiği görülür. Söz gelişi, 3 ve 4. yüzyıllarda, bu sporda iyi olmak kilise tarafından "günahlarından daha çok arınmış olmak" anlamına geliyordu. Düzenlenen oyunlarda kukalar işlenmiş günahları temsil ediyor ve devrilen her kuka ile günahlardan arınılma inancı taşınıyordu.

Bowling sporunun Dünya Bowling Federasyonu'nun (WTBA), Uluslararası Bowling Federasyonu(FIQ), Avrupa Bowling Federasyonu(ETBF) tarafından belirlenmiş oyun tipleri bulunmaktadır. 9 pin ve 10 pin şeklinde 2'ye ayrılmaktadır. Amacı, uzunluğu 18,288 m (faul çizgisinden, 1.nolu pin'e kadar olan mesafe) olan "lane" adı verilen hatların ilerisine konulmuş pinleri devirmektir.

Türkiye'de oynanan bowling sporunda 10 pin bulunmaktadır. "Türkiye Bocce Bowling ve Dart Federasyonu" altında Bowling branşı olarak faaliyet göstermektedir. Süper, 1, 2 ve 3. lig kategorilerini içeren bir ulusal ligi bulunmaktadır. Sporcuların oynadıkları lig ve bu ligde elde ettikleri sıralamaya göre katılım hakkı kazandığı 4 ayrı turnuva düzenlenmekte, ayrıca sezon sonlarında, sezon içinde lig ve turnuvalarda elde edilen puanların toplanması ile oluşturulan sıralamaya göre hak kazanılan 1 turnuva düzenlenmektedir. 2010 yılı itibarıyla Türkiye'de her yıl düzenlenen ve Avrupa Bowling Turuna dahil olan bir adet uluslar arası turnuva bulunmaktadır.

Bowling topları

Bowling oyununda, her oyun için 10 frame bulunur. Oyuncu ilk 9 frame de strike yapmadığı durumlar için 2'şer atış kullanır. Sonuncu frame de strike ya da spare yapması durumunda fazladan bir atış hakkı daha kazanır. Oyuncunun bir oyunda yapabileceği en yüksek puan 300'dür.

Sembolü "X"tir.Hattın sonundaki tüm pinlerin frame'in ilk atışında devrilmesine denir. Tüm pinler devrildiği için frame'in ikinci atışı yapılmaz. Alınan puan, sonraki iki atışta devrilen pin sayısı ve strike ta devrilmiş pin sayısı toplanarak hesaplanır ve frame'e yazılır. Üst üste 3 defa strike yapmak "turkey", 2 defa üst üste yapmak "double" adını almakta 4. ve sonraki üstüste strikeler için "four in bagger" "five in bagger" şeklinde gitmektedir.

Sembolü "/"dir. Hat sonundaki tüm pinlerin ikinci atışta devrilmesine denilir. Alınacak puan,bu 10 pin ve takip eden atışta devrilen pin sayısı toplanarak hesaplanır ve yazılır.

Birinci kukanın devrilmiş olması durumunda, birbiriyle bağlantısı kalmamış (aralarındaki kuka devrilmiş) iki veya daha fazla kukanın ayakta kalması olayıdır. Split, puan tablosunda devrilen pin sayısının dikdörtgen veya daire içine alınmasıyla gösterilir.

Türkiye'de bowling, bahar ve kış aylarında olmak üzere iki ayrı dönemde ve süper, 1, 2 ve 3 olmak üzere dört ayrı lig seviyesinde oynanır. İlk defa lige katılan bir oyuncu 3. ligten başlar ve ligde yaptığı ortalamaya göre bir üst ligde yarışma hakkı kazanabilir.

Oyunun amacı hattın sonundaki kukaları bowling topuyla devirmektir.

Süper Lig Kategorisi: Süper Lig kategorisinde, bir önceki ligde yapılan ortalama ya da playoff karşılaşmalarında elde edilen galibiyet sonucunda bu ligde oynamaya hak kazanmış sporcular yarışır.

1.Lig Kategorisi: Ortalaması erkeklerde 180, kadınlarda 165 üstü olan oyuncular, önceki ligde 1. veya 2. kategorisinde oynamış olmak koşuluyla takip eden sezonda bu kategoride oynamaya hak kazanır. Ek olarak, playoff karşılaşmaları sonucunda Süper lig kategorisinden düşmüş olan oyuncular takip eden ligde bu kategoride oynamaya hak kazanırlar.

2.Lig Kategorisi: Ortalaması erkeklerde 180 - 165 arasında, kadınlarda 165 - 150 arasında olan oyuncular, önceki ligde 1. 2. veya 3. ligde oynamış olmak koşuluyla takip eden sezonda bu kategoride oynamaya hak kazanır.

3.Lig Kategorisi: İlk defa katılan oyuncular ve erkeklerde 165, kadınlarda 150 ortalamanın altında oynayan oyuncular bir önceki sezonda Süper lig veya 1. lig kategorisinde oynamamış olmak koşuluyla takip eden sezonda bu kategoride oynamaya hak kazanır.

Kış Ligi sonunda;

düzenlenir. Bahar Ligi sonunda;

düzenlenir. 2011 yılı itibarıyla, faaliyet takviminde liglerden bağımsız olarak 3 adet ulusal ve 1 adet uluslar arası turnuva bulunmaktadır. Ulusal turnuvalar İstanbul ve Ankara illerinde düzenlenen, Time Out Open, Korukent Open ve Ankara Büyükşehir Belediye Open iken, uluslar arası turnuva, İstanbul Bowling Open adıyla anılmaktadır. Sezon sonunda Türkiye liglerine ve sıralama puanı veren en az üç turnuvaya katılmış oyuncuların sıralama puanları hesaplanır. Bu puanlara göre erkeklerde ilk 24 kadınlarda ilk 16 sporcu milli takım havuzunu oluşturur. Bu havuzdan, her turnuva için, teknik kurul kararıyla belirlenen sayıda sporcu seçmelere çağrılır.

Bu turnuvalar dışında, her sene tekrar belirlenen tarihlerde, biri yedek olmak üzere 6 kişilik takımlar, 5 kişinin bulunmaması durumunda katılım sayısına uygun olarak çiftler ya da bireysel olarak kulüplerin temsil edildiği "Kulüpler kupası" turnuvası düzenlenir.

Türkiye'de erkekler kumaş pantolon (yanları cepli olmaması kaydıyla) kot olmayan kanvas, kumaş türü pantolonlarla, bayanlar ise kumaş pantolon, şort veya eteklerle yarışabilirler. Bovling üstü olarak polo yaka düğmeli kısa kollu bovling tişörtü veya gömleği giyilir, bayanların bunlar dışında polo yaka düğmeli kolsuz tişörtler giymesi de mümkündür. Türkiye Bovling Bocce ve Dart Federasyonu lisanslı bovling sporcuları dışında kalan sporcular, Türkiye'de düzenlenen uluslar arası turnuvalarda, bağlı bulundukları federasyonun kıyafet yönetmeliğine göre giyinebilirler, örneğin bazı ülkelerde erkeklerin yanları cepli olmayan kumaş şort giymesine izin verilmektedir.

Lig ve turnuva oyunları sırasında veya öncesinde alkollü içecek tüketmek yasaktır, belirlendiği takdirde kırmızı kart ile cezalandırılır.

Türkiye bowling liglerinde ve federasyon tarafından onaylanmış turnuvalarda sarı ve kırmızı kart uygulaması mevcuttur. Kıyafet kurallarına uymamak veya uygunsuz davranış gibi cezai durumlarda sporculara sarı kart verilirken alkol ve sigara kullanımı direkt kırmızı kart ile cezalandırılır. Lig sırasında sarı kart gören oyuncu oyunlarına devam edebilirken, üstüste 2 sarı karttan kırmızı ya da direk kırmızı kart gören oyuncunun devam ettiği oyun 0 sayılarak ortalamasına katılır, takip eden oyunları ise oynatılmaz. Daha önceki haftalarda sarı kart görmüş oyuncu, sezon sonuna kadar herhangi bir haftada 2. sarı kartı gördüğü takdirde bir sonraki hafta oyunları için cezalı sayılır, bu oyunlar devamsızlık hakkından düşülerek oynatılmaz. Resmi turnuvalarda ise, arka arkaya iki sarı karttan kırmızı veya direk kırmızı kart gören sporcu turnuvadan ihraç edilir ve bir sonraki turnuvaya hak etse dahi katılamaz. Sezon içerisinde aralıklı olarak iki ayrı turnuva da sarı kart gören sporcu bir sonraki turnuvaya hak etse dahi katılamaz. TBBDF onaylı açık turnuvalar kapsam içindedir. Kartlar sezondaki son turnuvadan sonra sıfırlanır ve diğer sezona aktarılmaz.