Mozaik farklı renklerden oluşan küçük taş, cam, metal, tuğla, deniz kabuğu parçacıklarından bir araya getirilerek ortaya çıkarılan bezeme çeşitidir. Mozaik yapımı antik çağlardan günümüze kadar gelmiştir. Mozaiğin kullanımı medeniyetler arasında değişim göstermiştir. Roma imparatorluğu kaldırımlarda, şehir meydanlarında, ev avlularında kullanırken mozaik tekniğin yükselişe geçtiği Bizans döneminde önemli yapıların tavan ve duvarlarında mozaik kullanılmıştır. İslam kültürü ise mozaiği çini sanatının içine katıp bu tarzda eserler vermiştir.
Mozaik yaparken kullanılan 3 temel teknik vardır:
1- Direkt Mozaik Tekniği: Bu teknik çimento, ahşap ve file üzerine uygulanır. Mozaik'e uygulanacak zemine göre malzeme seçimi ile başlanır. Örneğin; ahşap veya file üzerine yapılacak mozaik çalışmasında ortaya çıkması istenilen şekil zemine çizildikten sonra her bir mozaik tanesi tutkala batırılır ve zeminde kullanılacağı yere yapıştırılır. Bu teknikte önemli olan mozaik parçalarının kenar çizgilerinden taşmaması ve düzensizlik yaratmamasıdır. Çimentoya ugulanacak mozaik parçalarında ise tutkala ihtiyaç duyulmaksızın direkt olarak zemine uygulanır ve ortaya mozaik bezemesi çıkartılır.
2- Dolaylı Mozaik Tekniği: Mozaik yapım teknikleri arasında en basit teknik diyebiliriz. Mozaik taşları yapışkanlı bir kağıt veya amerikan bezi üzerine un tutkalı ile yapıştırılır.Yapıştırma işlemi ters olarak yapılmalıdır.(Aynalama) Kağıda yapıştırma işlemi bittikten sonra mozaik kalıcı zemine uygulanır. Amerikan bezi ya da kağıt biraz ılık su ile ıslatıldıktan sonra zeminden sökülür ve ortaya mozaik çıkar. Bu teknikte önemli olan mozaik yüzeyinin pürüzsüz olmasıdır. Bu teknik çoğunlukla masa ve zeminlerde kullanılır.
3- Ravenna Tekniği: Kil ve kireç üzerine mozaik parçacıkları istenilen şekile göre gömülür. Bu teknik hata kaldıran bir tekniktir çünkü çalışma esnasında uygulanan zemin yumuşak olduğu için renk ve dizilim istenildiği gibi değiştirilebilir. Zemine gömme işlemi bittikten sonra ise zemin üzeri sargı kumaş veya amerikan bezi ile kapatılıp tavşan tutkalı sürülür. Tutkal kuruduktan sonra mozaik çimento zemin üzerine konulur ve bez çıkartıldıktan sonra mozaik işlemi bitmiş olur. Bu teknik çoğunlukla İtalya'da kullanılmıştır.
Mozaik yapmaya başlamadan önce yapılan örnekleri görmek ve incelemekte yarar vardır. Mozaikle ilgili olarak ülkemizde pek çok nadide eser bulunmaktadır. En meşhur mozaiklerden biri olan çingene kızı mozaiği Gaziantep'te bulunan Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenmektedir. Bunun dışında İstanbul Sultanahmet'te Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, Edirnekapı'da Kariye Müzesi, Hatay Arkeoloji Müzesi, Adana'da bulunan Misis Mozaik Müzesi ve yine Gaziantep'te bulunan Gaziantep Arkeoloji Müzesi ziyaret edilebilir.