Heykel yapımında balmumu, kolay şekil almasından dolayı geçmişten beri kullanılmaktadır. Balmumu kullanılarak ölenlerin yüz kalıplarının alınıp, bu kalıplar kullanılarak heykel yapılmasına ilk kez Roma döneminde rastlanılmıştır. Ancak balmumundan gerçek boyutlarına uygun olacak şekilde insan heykelleri yapımına ilk kez Fransa’da A. Benoist' nin 14. Lui’nin büstünü yapmasıyla başlanmıştır. Günümüzde balmumundan heykel yapımında kullanılan teknikler ve balmumu heykel ustasının becerisi, bu heykellerin neredeyse heykeli yapılan kişiden ayırt edilemeyecek kadar gerçekçi olmasına olanak sağlamaktadır.
Balmumu Heykel Nasıl Yapılır?
Balmumu heykel yapımında en önemli noktalar, heykeli yapılacak olan kişinin yüz kalıbının çıkartılması ve vücut ölçülerinin belirlenmesidir. Bunun için eğer heykeli yapılacak olan kişi hayatta değilse, onun değişik açılardan çekilmiş olan fotoğrafları incelenir ve ayrıca vücut ölçüleri ile ilgili net bilgilere ulaşılmaya çalışılır. Eğer heykeli yapılacak olan kişi hayatta ise onunla yüz yüze görüşme yapılır. Bu görüşmede yaklaşık 200 farklı ölçüm yapılarak vücut ölçüleri net bir şekilde belirlenmiş olur. Bunun haricinde silikon kalıplar kullanılarak heykeli yapılacak olan kişinin yüz kalıbı da alınabilir ancak bu yöntem çok fazla tercih edilmemektedir. Ancak el kalıpları genellikle figürün kendisinden alınır. Ayrıca yapılacak olan heykelin önceden belirlenmiş olan pozisyonuna göre, kişinin bu pozisyonda farklı açılardan çok sayıda fotoğrafı da çekilir.
Heykel yapımına önce metal bir iskelet hazırlanarak başlanır. Bu iskelete istenilen pozisyon verilerek, alınmış olan ölçülere göre kil kullanılarak figürün heykeli yapılır. Kilden heykelin tamamlanmasından sonra ise sıra kalıp çıkartma işlemine gelir. Baş ve gövdenin kalıpları ayrı ayrı çıkartılır. Gövdenin kalıbı alçı ile iki parçalı olarak alındıktan sonra, bu kalıba camla pekiştirilmiş plastik dökülerek gövdenin heykeli tamamlanır. Başın kalıbının alınmasında ise başın toplam 14 bölgesine ayrı ayrı alçı uygulanır. Bu şekilde alçı sertleştikten sonra rahatlıkla heykelden ayrılarak tekrar birleştirilebilir.
Başın kalıbı alındıktan sonra kalıp ters çevrilerek içerisine boya ile renklendirilmiş ve yaklaşık 78 °C’a kadar ısıtılmış olan sıcak balmumu ve Japon balmumu karışımı doldurulur. Balmumunun kalıp içerisinde dıştan içe doğru yaklaşık 1,5 cm kalınlığında donması için yaklaşık 1 saat kadar beklenir ve boyun kısmından bir delik açılarak kalıp içerindeki donmamış balmumu dışarıya aktarılır. Kalıp içerisindeki balmumunun soğuması için de yaklaşık 1,5 saat beklendikten sonra alçı kalıp sökülür ve başın balmumundan heykeli elde edilmiş olur.
Balmumu baş, kalıptan çıkartıldıktan sonra üzerinde alçı kalıp parçalarının birleşim yerlerinden dolayı ince izler taşır. Heykeltıraş bu izleri dikkatle giderir. Daha sonra da gözlerdeki ve dişlerin yer alacağı ağız bölgesindeki balmumu eritilerek buralarda delikler oluşturulur. Sıradaki aşama baş heykeline saç ekilmesidir. Bu işlemde figürün saçlarının daha önceden tespit edilmiş renk tonu ile aynı tondaki gerçek insan saçları başa sıcak bir iğne ile tek tek eklenir. Erkek figürlerde aynı şekilde sakal ve bıyık ekimi de yapılır. Sonraki aşamada özel hazırlanmış cam bir malzeme kullanılarak figürün gözleri hazırlanır. Bu işlemde irisin rengi ve şekli gerçeğe çok yakın olacak şekilde özenle hazırlanır. Hatta göz yuvarlağının beyaz kısmında kan damarı görünümü için kırmızıya boyanmış ipek iplikler kullanılır. Gözler, boyama işlemi bittikten sonra parlatılarak göz yuvalarına yerleştirilirler. Daha sonra figürün renklendirilmesi yapılır. Bu aşamada da ten rengi, kırışıklıklar, benler ve cilt lekeleri gibi tüm detaylara yer verilir. Figürün renklendirilmesi ve makyaj işlemi de bittikten sonra figürün saçları kesilir ve şekillendirilir. Son olarak da figürün başı ve gövdesi birleştirildikten sonra, kıyafetleri hazırlanarak giydirilir ve balmumundan yapılmış olan heykel sergilenmeye hazır hale gelir.