1 ) Yumurta takibi (folikül ölçümü) nedir?

Folikülo-metri kelimesi folikül-ölçümü anlamına gelir. Folikül, kadın yumurtalıklarında (over) yumurta hücresini barındıran küçük keseciklerden ibarettir. Kadında yumurtalıklarda çok miktarda folikül yer alır. Bu foliküllerden düzenli olarak her ay bir tanesi gelişimini tamamlayarak çatlar ve içerisinden yumurta hücresi (oosit) atılır. Atılan bu yumurta hücresi, tüp içerisine ilerler ve sperm ile birleşmesi halinde de döllenme ortaya çıkar.

Folikülometri, yani yumurta ölçümü yumurtalıkta gelişim gösteren folikülün aşama aşama boyutlarının ölçülmesi işlemidir. Folikülün büyüme takibi gerçekleştirilerek, boyutlarında meydana gelen artışa göre, ilaçların dozu arttırılır, azaltılır veya folikülün çatlaması amacı ile ilaç (toplumda ki ifadesi ile çatlatma iğnesi) yapılır.

Daha çok vajinal ultrason aracılığı ile folikülün mevcut ıkan büyüklüğü ölçülür. Karından yapılan (abdominal pelvik ultrason) yolu ile de ölçüm gerçekleştirilebilir. Ancak transvajinal ultrason kadar keskin ve net görüntü sağlanamaz. Bu sebepten dolayı da, bu amaçla daha çok transvajinal ultrason muayenesi tercih edilir. Ultrason işleminin yapılması esnasında, kadın herhangi bir ağrı hissetmez. Bu işlem, oldukça kısa ve rahat bir uygulamadır.

Daha çok yumurtlama tedavisi gören hastalarda, folikül büyütücü ilaçların etkisi ile beraber büyümenin kontrol edilebilmesi amacı ile ve ilaçların dozunun ayarlanması için, folükül gerekli olgunluğa geldiği zaman, çatlatma iğnesinin (hcg enjeksiyonu) yapılması için uygulanır.

Nadiren de olsa, tedavi planlaması yapılmayan hastalarda, kendi kendine yumurtlamanın meydana gelip gelmediğini gözlemek amacı ile yapılmaktadır. Gelişim gösteren folikül yuvarlak ve keskin kenarlı, siyah renkte gözlenirken, yumurtlamanın ardından şekli bozulmuş, küçülmüş, sönük şekilde izlenir.

Aynı zamanda tüp bebek tedavilerinin yapılması esnasında yumurta toplama amacı ile yumurtaların takibi yapılır. Bu sayede, foliküllerin sayısı ve büyüklükleri belirlenir.

Bu durum, foliküllerin kontrolü esnasında uygulanan ilaç tedavisine göre, aşılama yapılıp yapılmamasına bakılarak ve kısırlığın meydana gelme nedenine göre değişkenlik gösterir.

5 ) Yumurta takibi ile bebeğin kız veya erkek olması belirlenebilir mi?
Yumurta takibi ile bebeğin cinsiyetinin belirlenmesi söz konusu değildir. Aynı zaman da yumurta takibi bu konuda bir fikir veremez.

Adetin başlangıç döneminin ardından, belli günler içerisinde anne adayının idrarında LH düzeyinin subjektif şekilde kontrol edilmesine olanak sağlayan ve hazır evde kullanım için testler piyasada satışa sunulmaktadır. Bu sayede yumurtlamanın meydana geleceği idrarda LH’nin pozitifleşmesi ile öğrenilebilir. Böylelikle de, adaylara uygun birleşme takvimi sağlar.

• En çok görülen belirti, memede hassasiyet, dolgunluk ve gerginliktir.

• Yumurtlamanın gerçekleşmesi ile beraber, vücut ısısında artış tespit edilir. Bu hafif artış genellikle hissedilmez; ama derece ile ölçümde rahatlıkla fark edilir. Özellikle vücut ısısı takibi yapan kadınlar bunu rahatlıkla tespit edebilir. Daha çok yarım derece civarında bir artış olur.

• Bu sürecin öncesi veya sırasında kasık ağrısı şikayeti de görülebilir. Tek taraflı (sadece sağda veya solda) kasık ağrısı, daha çok yumurtlamanın olduğu gün içerisinde hissedilir. Ağrı bazen iki taraflı da hissedilebilir. Bazen büyüyen yumurta ile alakalı olarak da, ağrı yumurtlama olmadan birkaç gün önce başlar. Yumurtlamanın olduğu gün ise artar ve sonra bir anda kaybolur. Bazı zamanlarda da, bu ağrıya hafif vajinal kanama da eşlik edebilir.

• Vajinal (servikal) akıntıda artış olması ve bunun şeffaflaşması yumurtlama meydana gelmeden bir kaç gün önce başlar.

• Karında şişkinlik hissi de görülebilir.

• Libido artışı genellikle yumurtlama olmadan birkaç gün önce başlar.