Menopoz Yaşı ve Süresi
Menopoza girme yaşı ülkeden ülkeye değişmekle birlikte, genel olarak 51 olarak bildirilmiştir. Menopoz yaşı 45-55 yaşlar arasındadır. Ülkemizde de ise çoğunlukla 45-48 yaşları arasına denk gelir. Irklar ve coğrafi konumlar menopoza girme yaşını etkiler.
Bunun dışında insanın yaşam süresinin uzaması da menopoz yaşını etkileyen bi diğer durumdur. Yüzyıllar önce yaşam süresi daha kısa iken, menopoz dönemine beş yıl kadar erken girmekteydi. Çünkü aynı şekilde adet yaşı da beş yıl kadar erken olmakta idi.
Menopoza Girme Yaşını Etkileyen 12 Faktör

1. – Gelişmiş ülkelerde kadınların menopoz yaşı daha geçtir. Örnek olarak Amerika’da menopoz yaşı 51.5 olarak kabul edilir.
2. – Sosyoekonomik düzey de menopoz yaşını etkiler. Sosyoekonomik düzeyi düşük olan kadınlar, menopoza daha erken yaşlarda girerler. Bu etkenle ilgili çeşitli araştırmalar mevcuttur.
3. – Eğitim düzeyinin düşük olması ve kadının çalışmaması da menopoz yaşını öne geçer. Gene bununla ilgili yapılmış araştırmalar mevcuttur.
4. – Adet görme yaşı da menopoza girme yaşını etkilemektedir. Ancak yapılan araştırma ve çalışmalarda sonuç birliğine varılamamıştır. Bazı çalışamalar, erken adet görmenin erken menopoza girme ile ilgisi olduğunu ortaya koyarken, bazı çalışmalar ise bunun tam aksini vermiştir.
5. – Araştırmaların büyük bir kısmı daha önce hiç bebek sahibi olmayan kadınların bebek sahibi olan kadınlara kıyasla daha erken menopoz dönemine girdiğini ortaya koymuştur.
6. – Kişinin kilosu da menopoz yaşını etkiler. Çok zayıf kadınların, kilolu kadınlara nazaran daha erken menopoza girerler. Gene aynı araştırmadaki verilere göre boyu uzun olan ve kilolu olan kadınların daha geç menopoza girdiklerini ortaya koymuştur.
7. – Sigara kullanmak da menopoz yaşını öne çeken bir etkendir. Sigara alışkanlığı olan kadınlar menopoz dönemine girmesi gerekenden 2 sene önce girmektedir. Gene aynı araştırmada belirtilen oranlara göre, alkol alışkanlığı olan kadınların ise menopoza daha erken yaşlarda girdiği bildirilmiştir.
8. – Daha kısa sürelerde adet olan kadınlar, seyrek adet olan kadınlara göre daha erken menopoza girmektedir.
9. – Çeşitli araştırmalarda yüksek yerlerde yaşamanın, menopoza erken girmeye sebebiyet verdiğini ortaya koymaktadır.
10. – Bir kadının hangi yaşta menopoza gireceği: annesi, teyzesi ve kız kardeşleri ile de ilgilidir. Çünkü çoğunlukla menopoza girme yaşını belirleyen etken genetiktir.
11. – Beslenme düzeni iyi olmayan kadınların menopoz dönemine daha erken girdiği bilinmektedir.
12. – Mensup olunan ırk da menopoz yaşını etkilemektedir. Siyahi ırktan olan kadınlar, beyaz olan ırktaki kadınlara göre menopoza daha erken girmektedir.

Kayseri’de menopoza girme yaşı ile ilgili 2005 yılında yapılan bir araştırmaya göre yaklaşık olarak menopoza girme yaşı 46 şeklinde bulunmuştur. Gene bu araştırmada sigara kullanan, adetleri düzenli görmeyen ya da ailesinde erken menopoza giren akrabaları olan kadınların daha erken menopoza girdikleri ortaya konmuştur.
1900’lü ve 2000’li senelere kadar insanların yaşam süresi günümüzdeki ile kıyaslandığında daha kısa idi. Bu sebeple kadınların menopoz döneminde geçirdikleri süre daha kısa olmaktaydı. Ancak günümüze kadınlar hayatlarının üçte birini menopoz döneminde geçirmektedirler.
Erken menopoz nedir?
Yaklaşık olarak menopoza girme yaşı 51 olarak kabul edilmektedir. Ancak genellikle ülkeden ülkeye ve çeşitli faktörlerle etkilenen menopoza girme yaşı: 45-55 arasında da normal olarak kabul edilir. Ancak, 40 yaşından önce menopoza girmek, erken menopoz şeklinde tanımlanır.

• Kadınların yüzde 1’i: 40 yaşından önce,
• Kadınların binde 1’i: 30 yaşından önce menopoz dönemine girmektedirler.

Adet görme ve yumurtlama fonksiyonları tamamen durur. Oldukça nadir şekilde düzensiz adetler görülebilir. Erken menopozda mutlaka menopoz tedavisine başlamak gerekir.
Erken menopozun 8 sebebi:

1. – Operasyonla bir ya da her iki yumurtalığın alınması
2. – Genetik – otoimmün faktörler
3. – Radyoterapi görmek
4. – Kemaoterapi görmek
5. – Turner sendromu
6. – Frajil-X sendromu
7. – 47, XXX
8. – Otoimmün ooforit

Menopozla ilgili en merak edilen 3 soru:
1- Menopoz yaşı değiştirilebilir mi?
Menopoz yaşının değiştirilmesi mümkün değildir, çünkü her kız çocuğunun menopoza girme yaşı genetik faktörlerle yumurtalık rezervleri ile bellidir. Bundan dolayı da menopoz yaşını daha geç yaşamak mümkün değildir. Ancak elbette ki çeşitli faktörler menopoz yaşını etkileyebilmektir.
Ancak bazı olumsuz faktörler :

• sigara tüketimi,
• ilaç kullanımı,
• ameliyat,
• otoimmün hastalıklar,
• X-ışını gibi etkenler menopoz yaşının daha erken yaşanmasına sebep olabilir.

2- Menopoz belirtileri kaç yaşında başlamaktadır?
Menopoz belirtileri genellikle kendini 44-45 yaşlarında göstermeye başlar. Adetlerin tamamen kesilmesinden yaklaşık olarak 1-2 yıl önce adet düzensizlikleri ile kendini göstermeye başlar.
Kanama değişiklikleri:
Menopoz belirtileri, çoğunlukla menopoz dönemine kesin olarak girmeden önceki, menopoz önceki dönemde kendini belli eder. Menopoz önceki döneme, premenopozal dönem denilmektedir. Bu dönemde adet sürelerinde ve sıklığında değişiklikler gözlemlenir. Bu belirtiler de genellikle 45 yaşındaki iken yaşanmaya başlar. Adetler daha seyrek görülebilir. Kimi zaman ise bu süre kısalabilir ve 15 gün aralıklarda adet görülebilir. Kanama yoğunluğu ve miktarı da değişebilir. Bu dönemde de ateş basması ve terleme gibi menopoza ait belirtiler yaşanabilir.
Menopozda Görülen En Yaygın Belirtiler
Menopoz dönemine girme ile birlikte kadın artık adet görmemeye başlar ve genellikle ateş basması, terleme, gece uykudan uyanma, çarpıntı gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Bu gibi menopoz belirtilerine vazomotor belirtiler ismi verilir. Menopoza giren kadınların %70’inde bu belirtiler görülmektedir. Ancak bazı kadınlar bu belirtileri hiç yaşamayabilir bile. Ateş basması, genellikle 3-5 dakika süren ve kişiye rahatsızlık veren bir durumdur. Yüzde, kollarda, ellerde ve genellikle vücudun üst kısmında aniden kızarma ve terleme olarak kendini gösterir. Kadınların uyku kalitesini düşürecek kalibrede yaşanabilir. Ateş basmaları günlük olarak bir kaç defa yaşanabileceği gibi, haftada bir kere de yaşanabilmektedir. Bu belirtiler, adet döneminden önce başlar. Belirtiler genellikle 1-5 yıl sonra kaybolur. Ancak kadınların %20’sinde bu belirtiler 5 yıldan uzun sürebilir.
Menopozda ortaya çıkan psikolojik belirtiler:

• Uykusuzluk
• Depresyon
• Sinirlilik
• Anksiyete
• Kolay ağlama
• Aşırı duygusallık
• Dikkat, konsantrasyon ve hafıza bozulması, unutkanlık

Menopozda görülen üreme organları ile ilgili belirtiler:

• Vajina kuruluk hissi,
• Cinsel ilişkide ağrı, zevk alamama, libidoda düşüş.
• İdrar kaçırma, gece idrara sık çıkma

Diğer Belirtiler

• Memelerde küçülme yani atrofi,
• Meme uçlarında küçülme meydana gelir.
• Vajina dudaklarında ve klitoriste küçülme ve atrofi
• Ciltte kuruluk ve kırışıklıklarda çoğalma
• Saç, koltuk altı ve pubik bölgedeki kıllarda azalma
• Kol ve bacak tüylerinde artış
• Sesin kalınlaşması
• Kemik erimesi.
• Kalp hastalıkları ve kolesterol yükselmesi menopozdaki hormonal değişiklikler kaynaklı olarak artış gösterebilir.
• Menopozda kolesterol, trigliserid ve LDL kolesterol artar, HDL kolesterol azalır.
• Kilo alımı yaşanır. Vücuttaki yağ dağılımı artık farklılık göstermeye başlar. Menopoz döneminde yağlanma genellikle göbek ve bel etrafında olur.
• Menopoz döneminden sonra karbonhidrat (şeker) metabolizmasında bozulmalar oluşur. İnsülin rezistansı artar.

3- Menopoz belirtileri kaç yıl sürer?
Sıcak basması ve terleme gibi menopoz belirtileri ve psikolojik sorunlar genellikle 1-2 yılda bitmektedir. Ancak bazı kadınlarda daha uzun süre yaşanabildiği için belirtilerin süresini 1-5 yıl olarak gösterebiliriz. Daha uzun vadede kendini gösteren kemik erimesi, vücut şeklindeki farklılaşmalar, meme ve genital organlardaki farklılaşmalar her kadında farklı şekilde yaşanacağı için, yaşlanma süresince devam etmektedir.