Ud Nasıl Bir Enstrümandır?
 

http://cdn.nasilkolay.com/static/2HX...ir_646x340.jpg

Arap sazı olarak da tanınan perdesiz, mızraplı ve telli bir müzik aleti olan ud, klasik Türk müziği ailesinin davudi sesi, yani bas frekanslarını veren bir enstrümandır. Ud hakkında bazı kaynaklarda adına rastlanıldığından Farabi tarafından icat edildiği öne sürülür. Ancak Farabi öncesinde de bazı kaynaklarda bu telli alet hakkında bilgiler olduğu görülmüştür.
Ud, tarihteki kaynaklara göre 950’li yıllarda icat edilmiştir. Arap kökenli bir isme sahiptir. “El oud” kelimesinden gelir. “El oud” sarısabır, öd ağacı adında bir ağaç ismidir. Zaman içerisinde Türk gırtlak yapısına göre önce oud, daha sonrasında ise ud olarak Türk diline katılmıştır. 11. ve 13. yy'daki Haçlı Seferleri ile ud, Avrupa’yla tanışmıştır. Burada da “Luth”, “Luthe” gibi isimlerle adlandırılmıştır. Fransızca da “luthier”, “enstrüman yapımcısı” kelimesinin anlamı da buradan gelir.
İki çeşit ud vardır. Bunlardan ilki kadınların kullandığı zenne ududur. Bunun özelliği yapısal olarak yapraklarının (19 yapraklı) daha az olmasıdır. Diğer çeşidine göre biraz daha küçük bir yapısı vardır. Kadınların kol boyları erkeklere oranla daha kısa olduğu için, bu çalgı aleti de daha küçük yapılmıştır. Bir diğer çeşidi olan erkek ud ise 21 yapraklı olup, haznesi zenne uduna göre biraz daha büyüktür. Ud, birçok malzemeden yapılabilir. Ön göğsü kesinlikle ladin olmalı, hazne kısmı ise, maun, ceviz, abanoz tarzı ağaçlardan yapılabilir.
Udun klasik Türk müziği icrasında önemli bir yeri vardır. Ayrıca Arap yarımadasında Arap müziğinde de kullanılan bir enstrümandır. Klasik Türk müziğinde kullanılan ve görmeden çalınan bir müzik aletidir. Ud, ezber üzerine çalınır. Hüzünlü makamlar, hüzzam ve uşşak gibi aşkların makamında çokça yeri vardır.
Ud çalınması zor bir enstrümandır. Bunun nedeni de perdesiz oluşudur. Sesi verirken, bunu baş parmağın pozisyonlarına göre, nereye basılacağı belirlenerek çalınır. Udun erken yaşta öğrenilmeye başlanması daha kolay olacaktır.