Garmon Nasıl Bir Enstrümandır?

İlk bakışta akordeonu andıran garmon ondan daha küçük yapıdadır. Körüklü özelliği olan çalgı grubundandır. Sesi oldukça güzel olan garmonun zorluğu ise körüklerinin açılıp kapanırken çıkardığı farklı nota sesleridir. Akerdeona oranla notalara daha hakim olmak garmonun özelliğidir. Garmonda tuş yoktur. Tuş yerine yuvarlak düğmeleri ile dikkat çeker. Bu enstrüman Türkiye'de Çerkesler tarafından yaygın bir şekilde kullanılır. Garmon için körüklüler ailesinin en gelişmiş sazlarından birisi denilir. Her ne kadar ezgi rengi olarak akerdeona benzese de akordeonun ses ve ezgi zenginliği yönünden bir üst sınıfı olarak geçer.
Azerbaycan ve Dağıstan yöresinin kendisine has müzik enstrümanlarından birisidir. Müzik endüstrisindeki sanayinin gelişmesi ile birlikte tulumun perdelerle geliştirilmesinden ortaya çıkmış bir enstrümandır.
Garmon Dağıstan ve Azerbaycan'ın bazı yörelerinde el tezgahlarında itinayla yapılır. Bir nevi el emeği göz nuru bir üretim söz konusudur. Garmonun ahşap kısımları sıklıkla ceviz ve dişbudak ağacından imal edilir. Bununla birlikte yine aynı yörelerde dut ağacından yapılanları da mevcuttur. Garmon nota değerleri bakımdan akordeondan daha zengin ve güçlü yapıya sahiptir. Yöresel oyunlarda, sözlü müziklerde eşlik eder. Akordeondan diğer bir farkı ise garmonun tamamen el yapımı olmasıdır. Garmonun ölçüleri şu şekildedir: uzunluğu 360 mm, eni 268 mm, kalınlığı 195 mm'dir.
Azerbaycan Türkleri tarafından 100 yılı aşkın bir süredir kullanılan bu çalgı hemen hemen tüm çerkes düğünlerinde müziğe eşlik eder. Türkiye'de ise kullanımı pek yaygın değildir. Adige, Abhaz, Çeçenler de garmonu farklı stillerde çalar. Her yörenin garmonu çalma stilinde farklılıklar görülebilir. Ancak yapısı itibari ile ortaya çıkan ezgi eşsizdir. İçerisinde mızıkanın da tonları olduğu düşünüldüğünde garmonun akerdeondan daha fazla ses rengine sahip olduğu anlaşılabilir.
Orijinal garmonun Türkiye'ye gelme süreci ise zor olmuştur. O nedenle hemen her yerde bulunabilen bir çalgı olmamakla beraber elde edildiği taktirde kişiye farklı ezgileri tatma imkanı sunar.