Dudaklar yüzümüzün en önemli temel parçalarından biridir. Yemek yeme, su içme, konuşma gibi temel fonksiyonları vardır. Konuşmadığımızda dahi yüz ifademiz açısından önemlidir. Ama dudak bakımına genelde çok özen gösterilmez.
Dudakları etkileyen sağlık sorunları doğumsal ve edinsel olmak üzere iki ana guruba ayrılabilir. Bu yazıda edinsel dudak sorunları ve genel dudak bakımını ele alacağız.
En sık gördüğümüz edinsel dudak sorunu Keilit olarak isimlendirilen dudağın enflamatuar (İltihabı yanıtlı) hastalığıdır.
Keilit'e yol açan ana etkenler

· Dudak çatlakları; Genellikle çok soğuk iklim veya kuru sıcak rüzgarlı durumlar gibi çevresel etkenlere bağlı oluşur. Dudaklar bu durumda yaralı, çatlamış ve kabuklanmış bir hal alır. Çoğu insan bu kabuklanmayı azaltmak için diliyle dudağını ıslatır. Fakat her ıslanma sonrası dudak daha da kurur. Tekrarlanan tükürükle ıslatmalar nedeniyle dudak çatlağı daha da kötüleşir.
Bu durumun tedavisinde öncelikle dilimizle dudağı ıslatmanın engellenmesi gerekir. Çevresel etkenlerin olumsuzluğunu azaltır ve sık vazelin veya dudak balsamı gibi yağlı ürünlerle dudağı nemlendirirsek bu sorunu kontrol edebiliriz.
· Dudak egzaması; Deri kuruluğu olan kişilerin dudaklarında da kurumaya yatkınlık olabilir. Bu durumda dudaklar içinde dudak nemlendiricilerinin sık kullanımı gereklidir.
· Kontakt keilit; Kimyasal alerjen maddelerle temas sonucu gelişen alerjik hastalıktır. Bu tür sorunlara en sık sebep olan etkenlere örnek olarak ruj, dudak nemlendiricileri, diş macunu, ağız dezenfektanları, cıva içerikli diş dolguları, piercingdeki metaller sayılabilir. Bu sorunda dudaklar kızarık, şişkin, kabuklanma veya bazen su dolu kabarcıklar içeren yaralar şeklinde görülebilir.
Tedavisinde kortizonlu ilaçlar ve nemlendiriciler kullanılır. Fakat, asıl tedavi etkenin saptanması ve uzaklaştırılması ile olur.
· İlaca bağlı keilit; Bu durum genellikle ağız yoluyla alınan bir ilaç sonrası gelişen bir kızartı ve su dolu kabarcık içeren bir durumdur. Genellikle aynı ilacın tekrar alımı ile sorun yeniden aynı yerde belirir. Bu sorunun tedavisinde etken olan ilacın bir daha alınmaması önemlidir. Oluşan yaralar genellikle ilaç kesildikten sonra kortizonlu kremler ile kısa sürede geriler.
· Dudak kenarı çatlağı (Anguler keilit); Bu sorun iki farklı şekilde görülebilir. Bu sorun iki dudağın birleştiği noktalarda gelişir. Bakteriyel veya mantar enfeksiyonları sonucu oluşabildiği gibi, vitamin eksikliği veya dişlerle ilgili sorunlara bağlı olarak gelişebilir. Tedavide altta yatan etken temel alınır.
Sonuç olarak dudak bakımında iyi nemlendirici özelliği olan yağlı dudak balsamları veya vazelin gibi ürünler kullanılmalı, alerjiye sebep olabilecek durumlar veya maddelerden sakınılmalıdır.