Çalışırken kendinizi mutsuz hissediyor, neredeyse her sabah işe geç kalıyor ve veriminizin günden güne düştüğünü hissediyorsunuz. Üstelik sürekli yorgunluk, konsantrasyon bozukluğu gibi rahatsızlıklarınız da var. O halde pek çok çalışan gibi sizin de başınız iş stresiyle dertte.

İş stresi ile nasıl başa çıkılacağına dair yöntemlerden bahsetmeden önce iş stresinin ne olduğunu iyi bilmek gerek. İş stresi genel olarak bir işin, çalışan kişi üzerinde yarattığı baskıdır. Bu baskı, çoğu zaman kişiden sorumlulukları haricinde sürekli olarak istenen işlerin, kişinin kaldırabileceği iş yükünü artırması nedeniyle ortaya çıkıyor. Bu yüzden kişi, zamanla, rutin işlerinde de hata yapmaya başlar, konsantrasyon bozuklukları, sürekli mutsuzluk gibi olumsuz durumlara rastlanıyor. Tüm bu olumsuzluklar da iş ve sağlık kaybına yol açıyor.

Öncelikli olarak çalışanı etkileyen iş stresi, kişinin sürekli bağlantıda olduğu yakın çevresine de yansıyor. Üstelik yapılan araştırmalara göre, iş stresi yaşayan çalışanların sağlık harcamaları da belirgin bir oranda artıyor.

En sık rastlanan belirtiler

İş stresinin en sık rastlanan belirtileri konsantrasyon bozukluğu, çabuk sinirlenme, unutkanlık, dalgınlık olarak sıralanıyor. Kişi zamanla içine kapanıyor veya tam tersi bir etkiyle tahammülsüz biri haline geliyor.

İş stresinin yarattığı psikolojik etkilerin yanı sıra fiziksel rahatsızlıkları da göz ardı etmemek gerek. Farkında olsa da olmasa da iş stresi yaşayan insanların çoğunda reflü gibi mide ve sindirim sistemi rahatsızlıkları, bel, sırt ve boyun ağrıları, kronik yorgunluk ve sürekli hastalanma gibi belirtiler gözleniyor.

Strese neden olan faktörler

Yapılan araştırmalara göre iş stresine neden olan faktörler "yönetimsel", "insana dair" ve "işe dair" olmak üzere üçe ayrılıyor. "Yönetimsel faktörler" arasında görev tanımlarının iyi yapılmaması, kişiden beklenenlerin net olmaması ve çalışanın şikayetlerini iletebileceği bir merci olmaması gibi maddeler yer alıyor.

Üst yönetimden destek veya takdir görememe, diğer kişilerin sorumluluklarını yerine getirmemesi gibi "insana dair faktörler" de, çoğu zaman yönetimden kaynaklı faktörlerle örtüşür nitelikte oluyor.

"İşe dair faktörler" ise doğru mesleği seçmemiş olma ve iş yükünden kaynaklanıyor.

İşle ilgili olumsuzluklar geniş bir zaman dilimine yayılmış durumdaysa, çalışanlar da haliyle işine yabancılaşıyor, ortama ve işe karşı alaycı bir tavır içine giriyor ve duygusal olarak çöküyor. Bu durumun en tehlikeli yanı da kişinin içinde bulunduğu kötü ruh halini ile getirememesi veya getirmek istememesi. Sonuçta kişi kendini iş ortamından izole ediyor.

Bu izolasyonun sebepleri arasında ulaşılamayacak kadar yüksek hedefler, aşırı iş yükü, düşük motivasyona sahip veya işi bilmeyen kişilerle çalışmak zorunda kalma ve yapılan işin bilgi, beceri ve kişisel yeteneklerle uyuşmaması olarak sıralanıyor.

Strese kafa tutmak

Uzmanlar iş stresiyle başa çıkmanın, sosyal destek ağlarının genişletilmesiyle, spor yapmakla, dengeli beslenmekle, zamanı daha iyi organize etmekle ve duygusal zekâyı güçlendirmekle mümkün olabileceğini söylüyor. Ayrıca gereğinde hayır demeyi bilmek, konan hedeflerin mümkün olduğu kadar gerçekçi olması ve sosyal hayattan kopmamak da stresle başa çıkmak için mutlaka yapılması gereken şeyler. Hatta ciddi durumlarda bir uzmandan duygusal destek de istenmeli.

Yöneticilere düşen görevler

Stresin insanlarda yarattığı sağlık problemleri, tek başına fazla bir şey ifade etmese de toplamda ciddi iş kayıplarına da yol açıyor. Bu durumda çalışanların iş stresiyle mücadele etmesi tabi ki tek başına yeterli olmuyor. İnsan kaynakları departmanlarının ve yöneticilerin de uygulaması gereken bazı şeyler var.

Uzmanlar, yöneticilerin çalışanlara karşı destekleyici bir tavır içinde olmaları ve çalışanlar arasında ayrımcılık yapılmaması gerektiği düşüncesinde hemfikir.