Vücudumuzdaki bütün dokularda yer alan çinko, sağlığımız için hayati öneme sahip minerallerden biri. Uzmanlara göre, çinko eksikliği sağlığımızı tehdit eden kritik bir durum olarak değerlendiriliyor. Peki, çinko neden bu kadar önemli?

Çinko hücre bölünmesi için çok önemli bir mineraldir. İskelet sistemi, gözler, böbrekler, karaciğer çinkonun en yoğun olarak bulunduğu organlardır. Düşük çinko seviyelerinde yaşlanma hızlanır. Kadınlar ve erkekler üzerinde kısırlığa ve düşük libidoya neden olur. Ayrıca, yeterli miktarda çinko alımı, optimum fiziksel performans, enerji düzeyleri ve vücut kompozisyonu için gereklidir. Çinko protein sentezini etkileyerek, kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için de gereklidir.

Kepekli tahıllar ve baklagiller de çinko içerir, ancak vücut tarafından emilimi düşüktür. Çinko proteinli besinlerle beraber alındığında vücut tarafından daha yüksek oranlarda emilir. Bu nedenle vejetaryenler çinko eksikliği riskinin en yüksek olduğu grupta yer alır.

Bu belirtiler çinko eksikliğini akıllara getirse de birçok koşulda vücut benzer belirtileri verebilir. Bu nedenle çinko testi yapmadan kesin olarak bağlantı kurmak yanlıştır.

1. Atletik Performans ve Güç: Çinko vücudumuzdaki büyüme ve insülin gibi birçok hormonun üretilmesinde birincil rol oynar. Performans ve dayanıklılık gelişimini etkileyen en önemli koşulların başında yeterli çinko alımı gelir.

2. Erkek Üreme Sağlığı: Çinko sağlam testosteron düzeyleri için kritik bir mineraldir. Erkeklerdeki prostat hücreleri çok yüksek miktarda çinko konsantrasyonuna ihtiyaç duyar. Erkeklerde düşük çinko, testosteron üretimini bozar. Kısırlığa neden olur ve prostat kanserine yakalanma riskini yükseltir. Yetersiz çinko, aynı zamanda düşük libido ile bağlantılıdır. Çinko, vücutta hücre bölünmesini başlatan enzimleri üretmek için kullanılır. Ancak erkek prostat dokusu diğerlerinden on kat daha fazla çinko gerektirir. Yeterli çinko seviyesi hasar, inflamasyon ve kanser gelişimine karşı hücreleri korur.

3. Kadın Üreme Sağlığı ve Doğurganlık: Çinko, kadınlarda yumurtanın gelişim sürecine de dahil edilmektedir. Kadınlardaki çinko eksikliği, yumurtaların düzgün gelişememesine ve kısırlığa neden olur. Yeterli miktardaki çinko kadınların üreme sağlığını östrojen üretimini destekler. Vücudun östrojen ve progesteronu verimli kullanmasına olanak sağlar. Östrojen düzeyleri çok yüksek olduğunda veya verimsiz bir şekilde metabolize edildiğinde, üreme sağlığı yanı sıra meme kanseri için de risk oluşturur. Sağlıklı, hücre çoğalmasında etkili olan çinko, düşük seviyelerde birçok kanser türünün gelişiminde önemli bir rol oynar. Yapılan araştırmalar meme, kolon, yumurtalık, akciğer, deri, ve lösemi üzerine yoğunlaşmıştır.

4. Bağışıklık Sistemi: Çinko eksikliği bağışıklık sistemini derinden etkiler. Hücre yenilemesinde ve bölünmesinde önemli bir rolü bulunan çinko, eksikliği durumunda T hücrelerinin fonksiyonunda ve üretiminde düşüşe neden olur. T hücreleri, virüsler, bakteriler veya farklı koşullar ortaya çıktığında vücudun bağışıklık sistemini yükseltmek için savaşan hücrelerdir. Bu nedenle yaşlı insanlar çinko eksikliği söz konusu olduğunda daha fazla risk altındadırlar.

5. Kalp ve Damar Sağlığı: Çinko kardiyovasküler hücreleri ve endotel sağlığını korumak için hayati önem taşır. Düşük çinko seviyesi, yüksek kolesterol birikmesine ve iltihaba yol açar. Kolesterol ve inflamasyon, kalp hastalığı riskini artırır.

6. İnsülin ve Diyabet: İnsülin de dahil olmak üzere bir çok hormon fonskiyonunda, çinko birinci derecede önemlidir. Yeterli çinko seviyesi, insülin sağlığı için önemli bir role sahiptir.

7. Antioksidan Etkileri: Çinko mükemmel bir antioksidandır. Serbest radikallerin zararlarını nötralize ederek hücrelere zarar vermesini önler. Çinko, vücuttaki yüksek miktardaki demirin zararlı etkilerine karşı koruyucudur.

8. Alzheimer & Beyin Sağlığı: Antioksidan etkileri ile vücuttaki ağır metallerin temizlenmesinde yardımcı olan çinko, aynı zamanda beyin hücrelerinin hücresel homeostazını da korumaya yardımcı olur. Bu işlevleri ile Alzheimer hastalığının gelişimini önlemeye yardımcı olur.

9. Uyku, Bilinç ve Enerji Seviyeleri: Çinko beyindeki nöronların iletişimini sağlayan nörotransmiter- uyarıcı işlevi açısından önemli bir rol oynar. Sağlıklı bir uyku için önemli bir hormon olan melatonin için de çinko gereklidir.