“Sebze ve meyvelerin faydaları ve vücudumuza etkileri kuşkusuzdur ki sayılamayacak kadar fazladır” diyen Uzm. Dyt. Yeşim İşgüzar, hayatımıza renk katan ve diyet programlarında yer alan bazı sebze ve meyvelerin gizeminden bahsediyor.

Erik: B vitaminleri, E, C ve A vitaminlerini içermektedir. Vücuda bilinen ilk etkisi bağırsakları çalıştırıcı ve düzenleyici olmasıdır. Potasyum ve magnezyum açısından zengin olduğundan hipertansiyon hastalarına önerilmektedir. Ayrıca yüksek besin değeri sayesinde kalp, karaciğer ve sindirim sistemi hastalarının diyetlerinde kullanılmalıdır. Güçlü antioksidan etkisi sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirici ve hastalıklardan koruyucu etkisi bulunur.
Kavun: Özellikle yaz aylarının vazgeçilmez meyvesi olan kavunun dikkatli tüketilmesi gerekmektedir. Diğer meyvelere nazaran glisemik indeksi yüksek olduğundan şeker hastaları tarafından tüketilirken mutlaka süt veya süt grubu bir besinle tüketilmelidir. Laksatif etkili ve toksik atıcı etkisi sayesinde böbreklerdeki toksik maddeleri arıtmakta ve idrar yollarını temizlemektedir. İçerisindeki vitamin B ve krom sayesinde merkezi sinir sistemini etkilemekte ve vücudu rahatlatmaktadır.
Karnabahar: Lahananın bir çeşidi olan bu sebze, fosfor, potasyum, A, E ve C vitaminleri bakımından zengindir. K vitamini içeriği olduğundan da kemik yapımında katkı sağlayarak kemik erimesinin önlenmesinde rol oynamaktadır. Sadece bu sebzelerde bulunan U vitamini ise mide iç yüzeyini koruyarak yaraları iyileştirir. İdrar söktürücü etkisi vardır. Yüksek posa içeriği ve hafif lezzeti sebebiyle zayıflama diyetlerinde vazgeçilmezdir. Karnabahar cinsel gücü de artırmaktadır.
Isırgan: Özellikle metabolik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Mide rahatsızlıkları, nefrit, romatizmal hastalıklarda etkili ve kanser tedavisinde faydalıdır. İçeriğindeki yoğun antioksidanlar sayesinde vücuttaki serbest radikallerle savaşmaktadır. Diyette bulunması ve tüketilmesi gerekmektedir.
Üzüm: Tazesinden ve kurusundan çeşitli şekillerde faydalandığımız üzümün faydaları saymakla bitmez. Üzümün diğer adı ‘bitkisel süt’ olarak bilinmektedir. A, C, E vitaminleri ile demir ve potasyumun çok iyi kaynağıdır. Ayrıca şeker içeriği de diğer meyvelere nazaran daha fazladır. Yüksek posa içeriği sayesinde bağırsak çalıştırıcı ve idrar söktürücü etkisi bulunmaktadır. Kan yapıcı etkisinin yanında romatizmal hastalıklarda da tüketilmelidir. Yüksek potasyum içeriği sayesinde kalp hastalıklarında iyileştiricidir. Şeker hastalıklarının dikkatli tüketmesi gerekmektedir. Özellikle çekirdeğinde bulunan çok güçlü ve çok etkili antioksidanlar sayesinde hücreleri koruyarak vücudun bağışıklık sisteminde inanılmaz etkiler bırakmakta ve hastalıklardan korumaktadır.
Domates: Damarları yumuşatıp, idrar söktüren domates içeriğinde; A, B1, B2, C ve K vitaminleri ile potasyum, kalsiyum, fosfor ve sodyum minerallerini içermektedir. Kalp, karaciğer, böbrek hastalıkları ve şeker hastalarının diyetlerinde kullanılmaktadır. Yüksek kan basıncını dengelemekte, içeriğindeki kırmızı rengi veren ‘likopen’ sayesinde kansere karşı korumakta, hücresel bağışıklıkta etkili olmakta ve kolesterolü düşürmektedir. Domates piştikçe içeriğindeki etken maddeler daha çok açığa çıkmaktadır.
Elma: Mucizevi bu meyve prostat ve akciğer kanseri riskini azaltmaktadır. Diğer birçok meyve gibi elma da yüksek miktarda C vitaminine eşdeğer olan fenolik bileşenler ve kanser riskini ve DNA hasarını azaltan değerli antioksidanlar içermektedir. Ayrıca zengin lif içeriği ile kalın bağırsak faaliyetlerine yardımcı olmasının yanında kalp hastalıklarında, kilo vermede ve kolesterolün kontrolünde etkilidir. Elmanın içeriğindeki bazı kimyasallar parkinsonizm ve alzheimer gibi beyin hastalıkları konusunda da koruyucudur. Kabuklu yenmesi daha yararlıdır.
Enginar: Karaciğer ve kalp dostu olan enginar, içeriğindeki besin öğeleri sayesinde kanı temizlemekte ve yorgunluğu gidermektedir. Kandaki üre ve kolesterol miktarını düşürerek kalp hastalıklarında ve romatizmal hastalıkların tedavisinde etken rol oynamaktadır. İdrar söktürücü etkisiyle toksik maddeleri vücuttan uzaklaştırır. Kalp kaslarını güçlendirerek kalbin daha sağlıklı olmasını sağlar. Siroz ve sarılık gibi karaciğer hastalıklarının tedavisinde etkilidir. İnsülin direncini olumlu yönde etkileyerek kan şekerini düşürmekte ve şeker hastalarının daha stabil kalmasını sağlamaktadır.
Maydanoz: İdrar söktürücü, ter atıcı etkisiyle zayıflama diyetlerinde yer verilmesi gereken ve daha çeşitli faydaları olan bir sebzedir. Organizmayı toksik maddelerden arındırarak karaciğer, egzama, gut hastalıkları ve idrar yolları enfeksiyonlarında etkilidir. C vitamini açısından çok önemli bir kaynaktır. Günlük 8-10 dal maydanoz, yetişkin bir insanın günlük C vitamini ihtiyacının yarısını karşılayabilmektedir.
Çilek: Böbrek ve mesane hastalıklarının tedavisinde etkilidir. Mide ve bağırsak hareketlerini artırarak düzenler. İçeriğindeki kuvvetli antioksidan ve E vitamini sayesinde cildi koruyarak, pürüzsüz olmasını sağlamakta ve hastalıklara karşı korumaktadır. Vitamin içeriği sayesinde sinir sistemini güçlendirmektedir. Bazı kişilerde alerjen etkiye sebep olmaktadır.
Ananas: Potasyum, klor, sodyum, fosfor, magnezyum, kükürt, kalsiyum kaynağıdır. A vitamini öncülü ve C vitamini yönünden de zengindir. ‘Bbromelain2 enzimi sayesinde sindirime yardımcı olmaktadır. Solunum yolları hastalıkları tedavisinde kullanılır. Ayrıca antioksidan içeriği sayesinde mevsiminde her gün bir bardak ananas suyu içmek hastalıklara karşı koruyucu etki sağlamaktadır.
Yer fıstığı: Yağ içeriği çok yüksek olduğundan dikkatli tüketilmesi gerekmektedir. Fosfor bakımından zengindir. İçeriğinde bundan başka A, C, D ve E vitaminleri bulunmaktadır. İçeriğindeki faydalı yağlar ile kan akışını hızlandırarak kan basıncını dengelemekte ve kalp hastalıklarına karşı korumaktadır. Günlük diyetimizde belli miktarda yer alması faydalı olacaktır.
Brokoli: A, C ve E vitaminleri açısından zengindir. İçerdiği flavonoidler sayesinde bağışıklık sistemimizi güçlendirir ve antibiyotik etkisi gösterir. Kansere karşı koruyucu olup özellikle prostat kanseri tedavisini olumlu etkilemektedir. Bağırsak hareketlerini düzenlemektedir, besin değeri bakımından oldukça yüksek olmasına rağmen kalori değeri oldukça düşüktür. Cildi dış etkenlere karşı korumakta ve pürüzsüz kalmasında etken rol oynayan maddeleri içermektedir.
Karpuz: Bol miktarda C vitamini ve antioksidan özelliği ile çeşitli kanser türlerine karşı etkili olan beta karoten içermektedir. Yüksek potasyum içeriği sayesinde kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olmaktadır. Lif kaynağı bakımından iyi bir kaynak olduğundan bağırsak hareketlerini düzenlemektedir. Çekirdeklerinin ise kan basıncını düşürücü ve böbrek fonksiyonlarını düzenleyici etkisi bulunmaktadır. Yaz aylarının vazgeçilmezi olan bu meyvenin ferahlatıcı bir etkisi bulunmaktadır.