Tatil neredeyse bitti, okul dönemi yeniden başlıyor. Uzun süren bir yaz tatilinden sonra çocukların okula dönüşü, kimi zaman adaptasyon sorunlarını da beraberinde getiriyor. Bol fiziksel aktivitenin, esnek kuralların ve bazen sınırsız özgürlüklerin geçerli olduğu tatil aylarının ardından, yeniden yoğun zihinsel performans gösterecekleri okullarına dönen çocuklar, uyum sorunları yaşayabiliyor.
Dr. Emel Bellibaş
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
Okula dönüş sıkıntılarının önüne geçmek için normalde yaz tatillerinin sınırsız özgürlük zamanları gibi algılanmaması, bazı kuralların esnetilerek uygulanması gerekiyor. Ancak yaz boyunca bunları uygulayamadıysanız bile, okulların açılmasına sayılı günlerin kaldığı bu dönemde de yapabilecekleriniz var.
Sınırsız Özgürlüklerin Birden Geri Alınması Moralini Bozar
Verilen sınırsız özgürlükler nedeniyle okuldan zihnen uzaklaşmış çocukta isteksizlik ve bazen de okul korkusu yaşanabiliyor. Kurallarla yeniden karşılaşmak rahatsız edici oluyor. Tatil sırasında verilen “Sınırsız özgürlükler” çocuğun elinden birden alınıyor. Buna tepki de kaçınılmaz olarak şiddetli moral bozukluğu ya da öfke nöbetleri şeklinde gelişebiliyor. Bu sebeple çocuğa verilen tüm özgürlükleri bir anda elinden almak yerine, okulların açılmasına dek olan bu kısa zamanı, kurallara yeniden uyum ve hazırlık dönemi olarak geçirebilirsiniz. Gelişimine uygun bir uyku yatış saatinin yeniden düzene konması, her yemek sonrası diş fırçalama alışkanlığına geri dönmesi için bu dönemi bir fırsat olarak görebilirsiniz.


Okul Zili Çalmadan Birlikte Yapılacak Hazırlıklar
Çocuğunuzun okul dönemine sorunsuz adapte olması için bu öneriler de fayda gösterir:
Tatil ödevlerini yapmasını sağlayın: Eğer bugüne kadar tatil ödevlerini yapmadıysa hiç vakit kaybetmeden başlamasını sağlayın. Tatil ödevleri her gün bir süre yapılmalı. Böylece sene içinde edinilen bilgiler pekişiyor ve çocuğun okula çok daha çabuk adapte olması sağlanıyor.
Birlikte kitap okuyun: Çocuğunuzla birlikte özel kitap okuma saatleri yapın. Kitapları o okumadan önce mutlaka siz de okuyun ve birlikte kitap üzerinden tartışın. Ayrıca televizyonu da mutlaka birlikte izleyin. TV programları hakkında yorum yapmak hem televizyonun yıkıcı etkisinden çocuğu koruyor hem de paylaşımı artırıyor.Okula başlama sürecinde gerekli dikkat özellikleri, disiplin, organize olabilme düzenli kitap okuma alışkanlığıyla desteklenebilir. Kitap okuma sırasında kullanılan görsel ve işitsel dikkat, okulda kullanılan dikkat özelliklerini destekliyor. Ayrıca dürtüselliği azaltarak çocuğun bekleme, bekleyebilme süresini arttırıyor, gereksinimleri erteleyebilmeyi, istekleri sonra gerçekleştirebilmeyi sağlıyor. Bütün bu özellikler çocuğun okulda rahat etmesini ve davranış özelliklerini rahatlıkla kontrol edebilmesini sağlıyor. Ayrıca sıkılma miktarını da azaltıyor.
Okul hazırlıklarını birlikte yapın: Çocuğunuzun kullanacağı okul eşyalarını onunla birlikte seçmenizde yarar var. Toplu bir okul alışverişi yerine, çeşitli zamanlarda okul malzemelerini keyfine göre almak çocuğun hevesini artırıyor. Kırtasiye malzemeleri dışında okulla ilgili giysiler, iç çamaşırları ve spor malzemelerinin de çocuğun zevkine göre alınması, okula başlamayı daha kolay hale getirebiliyor. Okulun çocuğun alanı olduğu, onunla ilgili ayrıntıların kendi sorumluluğu olduğu düşüncesini yansıtması bakımından, eşyalarını birlikte seçmek önemli. Böylece okul, anne babanın isteğiyle gidilen bir yer olmaktan çıkıyor, çocuğun hareket ve sorumluluk alanı haline geliyor. Bu da çocukta okul fobisi (okul korkusu) gelişimini engellemekte en önemli adım.

Onu Desteklemenin Özel Yolları
– Ailelerin disiplini tamamen elden bırakması kadar aşırı kurallı olması da doğru değil. Kendi tatilinden de keyif almayı bilen, çocuğunun sözcüklerini duymaya çalışan bir ebeveyn olmak çocuk açısından çok saha sağlıklı.
– Çocuğunuzu başkalarıyla değil, kendi yaptıklarıyla kıyaslayın. “Daha önce bu kadar güzel yazı yazamıyordun, şimdi hem daha hızlı hem düzgün yazabiliyorsun” gibi. Tatil sonrasında “Geçen sene bu kadar güzel yüzemiyordun. Ne kadar büyüdün, bu yıl seninle zaman geçirmek yine çok hoşuma gitti” gibi cümlelerle, onunla olmaktan keyif aldığınızı ifade etmekten kaçınmayın.
– Olumlu bulduğunuz davranış biçimlerini mutlaka sözel olarak destekleyin, görmezden gelmeyin, atlamayın ya da “Zaten bu senin görevin” deyip sıradanlaştırmayın.