S. A. gözünün ucuyla eşine baktı. Saat gece yarısını çoktan geçmişti. Eşi mesajı aldı, kalkalım demek istiyordu. S. koltukta uyumakta olan 8 aylık bebekleri Efe’yi kucağına aldı. 4 yaşındaki oğulları Ali ise babasının kucağında, arkadaşlarıyla vedalaşıp arabalarına bindiler. S. kucağında Efe’yle eşinin yanına oturdu, Ali’yi arka koltuğa yatırdılar. Önce nereden geldiğini anlayamadıkları bir ses duydular, derken arabanın içinde savrulmaya başladılar. S. hastanede gözlerini açtığında doktor, Ali ve eşinin yoğun bakımda olduğunu söyledi. Efe’nin ise çarpmanın şiddetiyle kucağından fırlayıp ön camdan çıktığını ve başını kaldırıma çarpıp anında hayatını kaybettiğini öğrendi. S. gözlerini kapadı. Ve bir daha açmamayı diledi…

İş Araç Koltuğu Almakla Bitmiyor
İstatistikler, Avrupa’da araçlarda çocuk koltuğu kullanımının %80, Amerika’da %92 olduğunu söylüyor. Bu bilgiyi verdikten sonra yurtdışında her şeyin yolunda olduğunu söyleyeceğimizi sanıyorsanız yanılıyorsunuz. İş sadece araç koltuğu almakla bitmiyor!
Türkiye’de 1 Haziran 2010 tarihi başlangıç kabul edilerek, Avrupa Birliği yasalarına uyum çerçevesinde, 1.35 metreden kısa ve 36 kilogramın altındaki çocuklar için, ağırlıklarına uygun oto güvenlik koltukları kullanılması zorunlu hale geldi. Trafik Düzenleme ve Denetleme Merkeziyle görüştük ve tüm trafik polislerinin bu konuda eğitim aldığını, polislerin araç koltuğu firmalarının sponsorluğunda yapılan seminerlere katıldığını ve trafikte kontrollerin düzenli olarak yapıldığını öğrendik.
Trafik polisleri 1 Haziran tarihi itibariyle araçlarda çocuk koltuğu kullanılmadığını tespit etmeleriyle ceza kesmeye başlamışlar. Ancak polislerin kestiği cezalar genel merkeze “Araçta bulundurulması gerekenler” düzenlemesi üzerinden gönderildiğinden, kesilen cezaların hangisi spot lambası çalışmadığı için, hangisi çocuk koltuğu olmadığı için rakam veremiyorlar. Ama sistem çalışmaya başlamış görünüyor.
Araç Koltuğunu Nasıl Kullanacağız?

Buraya kadar her şey yolunda görünüyor ancak Türkiye’den önce bu uygulamaya başlamış ülkelerde sadece araç koltuğu almakla sorunun çözülmediğini hatta bazı durumlarda araç koltuğunun sorun yarattığını görüyoruz. O halde sormamız gereken asıl soru –her ne kadar klasik de olsa- şu: Araç koltuğu seçerken ve kullanırken nelere dikkat etmeliyiz? Belli başlı en önemli noktaları sizler için araştırdık.
- Aldığınız araç koltuğu Ozotest testinden geçmiş olmalı.
- Çocuk koltuğu aracınıza yerleştirdiğinizde tam beş (5) noktadan bağlanarak oturmalı (Araştırmalar beş noktadan oturan koltukların çarpma esnasında çocuğun sarsılmasını azalttığını gösteriyor).
- Çocuk koltuğunun, çocuğun göğsünü saran emniyet kemerinin mümkün olduğunca geniş ve kıvrılmayan türden olmalı (Geniş ve kolay kıvrılmayan kayış çocuğu daha sağlam tutuyor ve çarpma esnasında kayışlar çocuğu daha az incitiyor).
- Göğüsten iki parça halinde inen emniyet kemerli modeller hem daha güvenli hem de çocuklar tarafından kilidinin açılması daha zor olduğundan daha sağlıklı kabul ediliyor.
- Bazı çocuk koltuklarının emniyet kemerleri ayarlanabilir oluyor. Uzmanlar bu tip araç koltuklarında, emniyet kemerinin sıkı kullanılmasının daha güvenli olduğunu söylüyor.
- Yan güneşlik kanatlarının çarpma esnasında kırılmayacak kadar sert, çocuğun kafasını koruyacak kadar yüksek olması gerekirken, aynı zamanda bu kanatların üzerinin çarpma esnasında çocuğa zarar vermemesi için yumuşak bir malzeme ile kaplanmış olması gerekiyor.
- Çarpma geçirmiş ve az bile olsa zarar görmüş çocuk koltuğunun tekrar kullanılmaması gerekiyor.
- Koltuğun çocuğun boy ve kilosuna uygun olması, çocuğu tutması gerekiyor. “Bir büyük alalım sonrada kullansın” dediğimiz zaman çocuk araç koltuğunda yüzmeye başlıyor. O zaman da araç koltuğu kullanmanın anlamı kalmıyor.
- Araç koltuğunuz, aracınıza bağlandığı andan itibaren ileri-geri, sağa-sola 2 cm’den fazla hareket etmemeli.
- Hava soğuksa ve çocuğunuzun üzerini örtmek istiyorsanız, örtüyü emniyet kemerinin üzerinden örtün içinden geçirmeyin (Böylelikle emniyet kemerinin çocuğu sarmasını engellememiş oluyorsunuz).
- Çocuğunuzu araç koltuğuna mont ve/veya kalın kışlık tulumla oturtmayın. Pufuduk montlar emniyet kemerinin tam oturmasını engelliyor.
- Kas hastalıkları yüzünden başını ya da gövdesini dik tutmakta zorlanan çocuklar, erken doğmuş prematüre bebekler, solunum cihazı kullanan özel ihtiyaç sahibi çocuklar için de farklı araç koltukları üreten firmalar var. Bu firmaları internetten “Carseats for children with special needs” diye aratarak bulabilir ve sipariş verebilirsiniz.
- Oto koltuğu seçerken dikkat edilecek en önemli hususlardan biri de güvenlik ürünü olduğundan, Avrupa Güvenlik Standartları’nı taşıyor olmasıdır. Satın alınan ürünün ECE R 44/04 işaretini taşıması çok önemli.
- Evet, biz her şeyin en iyisini en doğrusunu biliyoruz mutlaka ama yine de koltuğu araca takarken de çocuğu koltuğa yerleştirirken de kullanma talimatını okuyoruz ve orada yazanlara uyuyoruz. Çünkü firmalar bir aksilik olması durumunda güvenli tarafta olabilmek için her türlü detayı kullanma kılavuzlarına yazıyorlar.
Bu yüzyılda hala çocuğunu kucağına oturtup araba kullanan baba ve hatta annelerin olduğu ülkemizde araç koltuğuna alışmak deve, hendek ve atlama kombinasyonundan zor olur mu? Muhakkak! Ancak Dilek A. nın yaşadıklarını yaşamamak için araç koltuğu kullanmaya ne kadar çabuk alışırsak o kadar iyi olacak.