1 yaşına giren bir çocuk, yürüme ile beraber bebeklikten çocukluğa bir adım atar. Çocuğun yaşamındaki bu değişim ile beraber davranışlarında da birçok değişim olur. Bu noktada çocuğun en önemli rehberi olan anne-babanın da dikkat etmesi gereken noktalar vardır. Bu noktaları, Pedagog Gözde Erdoğan adım adım anlattı.

• Yürüme ile beraber çocuğunuzun merak duygusu açığa çıkar!
Yürümek en önemli özgürlüktür ve özgürce dolaşma hakkını elde eden çocuğunuz artık ulaşabildiği her noktayı keşfetmek için büyük bir meraka sahiptir. Bu merak ve öğrenme isteği kural ve sınır tanımaz. Çekmeceler karıştırılır, eşyalar yerlere dökülür, tencerelerle oynanır. Anne-baba olarak çocuğunuzun bu keşfine engel olmak yerine rehber olmalısınız. Çünkü ona koyacağınız kurallar bu merak döneminde işe yaramayacaktır.
• Evdeki sınırlar genişliyor!
Çocuğunuzun çevresinde tüm ulaşabildiği yerleri merak edip ulaşmasıyla beraber birçok tehlikeli durumlar anne-babayı bekler. Bu nedenle çocuğunuzun 1-2 yaş döneminde çocuğun bulunduğu alanları sınırlamak yerine evi çocuğa göre düzenlemek ve ona hareket edebileceği keşfedeceği alanlar yaratmalısınız. Unutmayın ki çocuğun ulaştığı her yer onun oyun ve keşif alanı. Anne-baba özellikle çekmeceler ve kapalı dolapları kilitlemek yerine çocuğa zarar vermeyen eşyaları o bölmelere yerleştirmelidir ki çocuğunuz hem bir bilinmeyeni keşfedip kendini güçlü hissedebilsin hem de yeni deneyimler hayatına katabilsin.
• Kurallarınızda baskıcı olmayın!
Bu dönemde koyduğunuz kurallar baskıcı ve kısıtlayıcı olmamalıdır. Çocuğunuz eşyaları dağıtabilir, fırlatabilir tabii ki tehlikeli olmamak kaydıyla denemesi için ona fırsat verin. Unutmayın ki bu dönemde çocuğa doğruyu ve yanlışı öğreten anne-babadır. Sizler önce çocuğunuzun temel güvenliğini sağlayıp ardından ona fırsat veren en sonunda ise denemenin ardından ona doğruyu gösteren rehbersiniz. Örneğin, çocuğunuz bir yere tırmanmaya çalışıyorsa onu engellemek yerine onun arkasında durarak güvenliğini sağlayın. Etrafı dağıtmasına izin verin ama sonra birlikte toplamak için onu yönlendirin.
• Ben yapabilirim!
Bu dönemde “Ben yapabilirim” denemeleri başlar. Bu çocuğun öz güven gelişiminin en önemli basamaklarından bir tanesidir. Yemek yerken, oyuncakları ile oynarken, koyduğunuz kurallara karşı bir itirazlar başlar ve sizin söyledikleriniz yerine kendi istediği gibi her şeyi yönlendirmek ister. Bu çocuğunuzun artık hem algısal hem de fiziksel olarak gelişiminin yeterliliğini test ettiği denemelerdir. Bu denemelerde anne-babanın verdiği fırsatlar ve çocuğun motivasyonunu artırması çocuğunuzun hem keşfetmeye ve yeni olanı denemeye karşı isteğini artırır hem de tüm becerilerini geliştirmesi, yani gelişimi için ona fırsat verir.
• Endişeli ve korkan bir ebeveyn olmayın!
Çocuğunuzun davranışlarına ve itirazlarına karşı dirençli olun. Çocuğunuzun üstünü kirletmesi, etrafı karıştırması, dağıtması, kural tanımaması sizi endişelendirmesin. Çocuğunuzun gösterdiği bu davranışlar tamamen kendi gelişiminin bir parçasıdır. Anne-baba olarak kaygılarımız ve endişelerimiz çocuğunuza doğru davranışları öğretmenize engel olurken çocuğunuzun da yaptığı her davranıştan endişelenen anne-babasından alacağı mesaj; “Benim için hayat çok tehlikeli ve güvenli değil” olacaktır.
• Oyunda rehber olun!
Bu dönemde oyuncaklar çok değerlidir. Çocuğunuza ait olan en önemli araçlardır. Oyuncakları çeşitli ve gelişimine uygun yaratıcı oyuncaklar olmalıdır. Bu dönemde kendi başına oyuncaklarla bazen çok dağınık bazen ise çok düzenli oynayabilir. Dikkat süreleri sınırlıdır bu nedenle bir oyuncaktan başka bir oyuncağa kısa sürede gidebilir. Yalnız burada anne-baba çocuğun yalnız oynamasını desteklemesi için ona fırsat vermelidir fakat anne-baba ile oynanan oyunda mutlaka çocuğa rehber olmalıdır. Oyunun kuralları, sınırlamaları her ne kadar esnek olsa da olmalıdır. Siz çocuğunuza oyunu ve oyuncağı nasıl kullanması gerektiğine dair yol göstermelisiniz. Örneğin; “Hadi gel birlikte oynayalım, bakalım bu oyun nasıl oynanıyormuş?” diyerek onun ilgisini çeken ve ona doğruyu gösteren olun.
• Hayatına düzen koyun!
Çocuğunuzun her dönemde olduğu gibi bu dönemde de düzene ihtiyacı vardır. Yemek, uyku, oyun saatleriniz mutlaka olmalıdır ve bu saatler değişmemelidir. Çocuğunuzun temel düzeninin olması, onun için bilinmezliklerle dolu olan dünyanın koyduğunuz düzenle beraber tahmin edilebilir bir yer olduğunun mesajını verir.
• Sıklıkla görev verin!
Çocuğunuzun yapabileceği her şey için ona görevler verin. Size bir şeyleri alsın getirsin, yemeğini kendi yesin, eşyaları dağıtsın ama o toplasın. Çocuğunuz tüm bunları yaparken bir yandan merak ettiği her şeyi yapar hale gelirken bir yandan da tüm gelişim alanlarını desteklemiş olacaksınız.
• Fırsatlar sunun ki keşfetsin!
Çocuğunuz için tek keşfedilecek yer ev değildir. Bu nedenle sıklıkla doğa, park, bahçelerde zaman geçirin! Anne-baba olarak dışarıda onun tanımadığı bilmediği her şeyi öğretin. Çocuklar için dünya bilinmezlerle doludur anne baba olarak çocuğunuzun yolunu aydınlatan olun.