Hayatta ve doğumda her zaman bir B planına ihtiyacımız olduğu bir gerçek. Sezaryen de doğumun bir B planı. Gerektiği zaman anne ve bebeğin hayatını kurtaran çok değerli bir ameliyat. Günümüzde ise sezaryen oranları bir hayli yüksek. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre sezaryen oranı yüzde 15 civarında olmalı. Ülkemizde ve pek çok ülkede bu oran oldukça yüksek. Özellikle kanıta dayalı tıbbi bir sebep olmaksızın yapılan planlı sezaryen bebek için pek çok dezavantajı beraberinde getiriyor. 38. veya 39. haftasında bebeğin gelişimini tamamladığı varsayılarak sezaryen kararı veriliyor. Oysa bebek 41. haftaya kadar dünyaya gelme hazırlığına devam ediyor, gelişimi sürüyor.
Bu noktadan hareketle doğum tercihlerimizi planladığımız gibi sezaryen olması gerekmesi durumunda da bunun elden geldiğince siz ve bebeğiniz için saygılı ve normal doğuma en yakın şekilde olması için planlayabilirsiniz. Anne-bebek dostu sezaryen kavramı da bu fikirden yola çıkarak oluşturulmuştur. Peki anne-bebek dostu sezaryen nasıl olur?
1. Doğum kendiliğinden başlar. Bebek doğumu başlatır. Anne de doğumun başlaması ile birlikte oksitosin ve endorfin gibi hormonlar salgılanmaya başlar. Bu hormonların aktive olması emzirme ve anne-bebek bağlanması için oldukça önemlidir.
2. Epidural anestezi ile sezaryen ameliyatı yapılır. Anne bebeğini karşılarken uyanıktır.
3. Doğumdan sonra bebek kısa bir kontrolün ardından annenin çıplak göğsüne bırakılır ve annenin bebekle kesintisiz ten tene teması sağlanır. Bebek, ameliyat boyunca annenin göğsünde kalır. Annenin ve bebeğin bakımları mümkün olduğunca bebek annenin göğsündeyken yapılır. Böylelikle anne-bebek bağlanmasındaki en değerli anlardan olan doğumdan sonraki ilk bir saatte anne bebek ayrılmamış olur.
4. Doğuma katılan tüm ekip anneye, bebeğe, doğuma saygılı bir şekilde davranır ve konuşur. Negatif gerginlik yaratacak ifadelerden kaçınır.
5. Ameliyathane önceden ısıtılır.
6. Bebeğin anneden ayrılması gerektiği durumlarda ise bebek babanın kucağındadır. Babayla ten tene temas etmesi teşvik edilir.
Tıbbi olarak anne ve bebekte sıkıntı olmadığı sürece sezaryen sürecinin yukarıdakine en yakın şekilde planlanması bebeğin dünyaya ile daha az travmatik şekilde merhaba demesine, daha az emme ve sağlık problemi yaşamasına yardımcı olur. Bebek anne bağlanması hemen gerçekleşir. Anne göğsündeyken emzirme başlar. Bebek kendini daha güvenli ve huzurlu hisseder. 9 ay boyunca yaşadığı emin ve korunaklı yerden hazır olmadan koparılmak yerine hazır olarak geldiği dünyada anneye kavuşma duygusunu yaşar.
Doğumda doğuma şahit olan, destek veren herkesin amacı annenin ve bebeğin doğum sürecinden fiziksel ve duygusal olarak güçlü, sağlıklı, doğum günü kutlamış hissinde çıkması olmalıdır. Bu anlamda anneye verilecek pozitif destek, kendisine ve bebeğine gösterilecek nezaket, ihtimam ve şefkat annenin doğumunu ne olursa olsun pozitif duygularla, başardım hissi ile hatırlayacağı hayatındaki en özel anlardan biri haline getirecektir.