Gebelikte ilk değişime uğrayan organ böbrekler. Gebelikte önce böbrek değişir. Böbreğin çalışması, süzmesi ve dolayısıyla kişinin tansiyon durumu gebelik öncesinden farklıdır. O nedenle gebelik muayenelerinde böbrekler dikkatli takip edilmelidir.
Prof. Dr. Gülçin Kantarcı
Nefroloji Uzmanı
Gebelikte böbrekle ilgili rahatsızlıklar neler olabilir?
Gebelikte önce böbrek değişir. Böbreğin çalışması, süzmesi ve dolayısıyla kişinin tansiyon durumu gebelikten öncesinden farklıdır. Gebelikte böbreğe bağlı en sık görülen rahatsızlık gebelik hipertansiyonudur. Genellikle ilk üç ayda tansiyon düşer. İkinci 3 ayda tansiyon normal sınırlara çıkmaya başlar.
Bir diğer rahatsızlık da gebelikte farklı nedenlerle hipertansiyonun şiddetlenip preeklampsi denen hastalığın ortaya çıkmasıdır. Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra hipertansiyon tespit edildi ise preeklamsi olabilir. Bu kişilerin daha önce biline böbrek hastalığı veya hipertansiyonu yoktur. Beraberinde şişlik, ödem, protein kaybı olur. Bazı ilerleyen formlarında daha şiddetli hale gelirse, hızla ilerlerse nöbet geçirmeye kadar varabilir. Buna da eklampsi denir ve genellikle 20 yaş civarındaki genç gebelerde ve ilk gebeliklerde daha fazla görülür.
Bir başka böbrekle ilişkili hastalıklar da tekrarlayan enfeksiyonlardır. Gebelerde gebe olmayanlara göre artmış idrar yolu enfeksiyon olasılığı fazladır. Böbrek iltihabı gebelerin hayatını etkileyebileceği gibi bebeğin sağlığını da olumsuz etkiler.
Ayrıca nefrit gibi bazı hastalıklar da gebelikle beraber şiddetlenebilir.
Gebeliğin özellikle altıncı ayında basınçtan dolayı böbreklerde genişleme ve büyüme de ortaya çıkabilir.
Gebelikteki yüksek tansiyonun anne ve bebek sağlığına etkileri nelerdir?
Yüksek tansiyon hem gebeyi hem de anneyi etkiler. Gebede pereeklampsi olmuşsa, idrarda protein kaçağı varsa bu durum beyin kanamaları hatta anne ölümlerine kadar varabilir.
Ayrıca gebelik hipertansiyonu çok iyi takip edilip tedavi edilmezse bebekte büyüme gelişme geriliği olur. Düşük ağırlıklı bebekler dünyaya gelir.
Gebelikte böbrekle ilgili şikayetleri en aza indirmek için öncesinde neler yapılabilir?
Planlı gebelik ise öncesinde mutlaka idrar tahlili ve tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Bilinen böbrek yetmezliği var mı diye bakmak gerekir. Çünkü böbrek yetmezliği erken düşüklere, anne karnında bebek ölümlerine, erken ve düşük ağırlıklı bebek doğumlarına neden olabilir.