http://www.saglikveyasamdergisi.com....-catlaklar.jpg


Gebelikteki sağlık sorunları arasında yer alan cilt rahatsızlıkları da kadınların çare aradığı sorunlar arasında önemli bir yer tutuyor. Bu dönemde kadınların ciltlerinde oluşan çatlaklar, koyulaşmalar, damarsal sorunlarla ilgili sıkıntılar son 3 ayda artış gösteriyor.
Dr. Ayşe Ferzan Aytuğ
Cilt Hastalıkları Uzmanı
Gebelik döneminde kadın vücudu baştan aşağı değişir. Kilo alımı, gebelik diyabeti, cilt rahatsızlıkları, mide bulantıları derken kadınlar, gebelikten öncekinden çok daha farklı bir döneme girer. Gebelik döneminde çatlak oluşum sıklığının son üç aylık dönemde yüzde 90 artar. Bu çatlaklar özellikle de karın, göğüs, kalçalar, kol ve bacaklarda yoğunlaşır, renkleri pembe ve mor, görüntüleri ise hafif çökük çizgiler şeklindedir. Çatlakların özellikle de genç kadınlarda, iri bebekli gebelikte, kilolu kadınlarda, ailesel yatkınlıkta, gebelik döneminden önce de çatlakları olan kadınlarda daha sık görülür.
Gebelikten sonra çatlaklar kayboluyor mu?
Çoğunlukla gebelik sonrası çatlakların renkleri soluyor, beyazlaşıyor ama tamamen kaybolmaz. Gebelik döneminde vücutta oluşan çatlakların tedavisinde, doğum sonrası tedavi amaçlı olarak vitamin A içerikli kremler ve lazer (fraksiyonel lazer) kullanılıyor. Tedavilerin başarı oranının yaklaşık yüzde 50 olduğunu söylenebilir.
Gebelikte pigmentasyon artışı (ciltte koyulaşma) sık görülüyor mu, nedeni nedir?
Gebelik döneminde cilt dokusunda pigmentasyon artışı olarak ifade ettiğimiz ciltte koyulaşma ortaya çıkması sorunu neredeyse her gebede görülebiliyor. Bu sorun özellikle de koyu tenli kişilerde daha sık karşılaşılan bir sorun. Ciltte koyulaşmayı sağlayan MSH (melanositleri uyaran hormon) hormonunun artışı sonucunda melanozis ortaya çıkıyor. Meme başı, genital bölge, koltuk altları, benler ve izlerde renk koyulaşması görülüyor. Ayrıca karın orta hatta oluşan koyu renkteki çizgilenmeyi de bu sorunun tipik belirtisi olarak değerlendirilir.
Gebelik maskesi nedir? Önlemek için ne yapılmalıdır?
Gebelik maskesi veya gebelik lekesi olarak adlandırılan (Melazma), yüzde kelebeğe benzeyen kahverengi bir lekeyle ortaya çıkıyor. Bu durum da gebelerin yüzde 70’inde rastlanılan ve kozmetik açıdan oldukça sıkıntılı olabilen bir görünümdür. Kronik olarak tekrarlayabiliyor. Bu nedenle melazma oluşumunu önlemek için yüksek korumalı güneşten koruyucu (mineral filtreli) kullanmak gerekiyor.
Doğum sonrası yavaş yavaş solabiliyor, hatta bazı vakalarda zaman içinde kaybolabiliyor. Dirençli olanların tedavisinde özel krem karışımları, meyve asitli kimyasal soyma işlemleri ve lazer tedavisi uygulanıyor.
Gebelikte damarlarda bir değişim oluyor mu, bu damarsal değişimler kalıcı mı?
Vücutta östrojen hormonunun artışına bağlı olarak damarlarda genişleme, düzensizlik, büyüme ve göllenme olabiliyor. Bu değişikliklerin çoğu doğum sonrası kayboluyor. Gebelik döneminde vücutta damarsal yapılarla ilgili olarak başlıca şu değişiklikler meydana geliyor:
-Örümcek damar genişlemesi: Gebelerin yüzde 70’inde ilk 6 aylık dönemde görülüyor. Açık renkli kişilerde koyu renklilere göre üç daha sık ortaya çıkıyor. Yüz, boyun ve kolda yerleşebiliyor.
-Avuç içi kızarıklığı: Gebelerin yüzde 70’inde bu sorun ortaya çıkıyor. Açık renkli kişilerde; koyu renklilere göre üç kat daha sık görülüyor.
-Varis oluşumu: Özellikle de bacaklar, genital bölge ve makatta ortaya çıkıyor. Gebelerin yaklaşık yüzde 40’nda varis sorunu ortaya çıkar.
-Şişkinlik (ödem): Gebelerin yaklaşık yüzde 50’sinde yüzde, el ve ayaklarda görülür.
Bunların dışında vücutta damar akışının artmasından dolayı vajen bölgesinde kırmızılık ve rahim ağzında mavimsi renk değişikli göze çarpar. Yüz bölgesinde kızarıp bozarma atakları ve vücutta kurdeşen benzeri kabarmalar oluşur. Ayrıca vücutta sıcaklama veya üşüme atakları olabilir.
Gebelik döneminde hangi ilaçlar kullanılırsa anne ve bebeği etkileniyor?
Gebelikte kullanılan ilaçlar fetusu direkt veya indirekt olarak etkileyebilir. Bu etkilenme şiddeti gebelik dönemine ve ilaçların plasentadan geçişine göre değişebilir. İlk iki aylık dönemde organ oluşumu başladığından ilaçların, fetusa zarar verme riski de artar. Bir başka deyişle bu dönemde kullanılan ilaçlar, bebeğin organları oluştuğundan dolayı en yüksek riski yaratır. Sadece ilk iki aylık dönemde değil, gebeliğin diğer dönemlerinde de fetusun organ gelişimi, fonksiyonlarının yanı sıra, gebeliğin seyri de olumsuz yönde etkiler. Bu dönemde ilaç kullanımına dikkat edilmesi ve hekim kontrolü olmadan kullanılmaması gerekir.