"Hamilelik döneminde vücutta enerji ve protein başta olmak üzere çeşitli besin gereksinimleri artar. İşte bu yüzden vejetaryen beslenen bireyler için gebelikte beslenme konusunda özel bir planlama yapmak gerekir" diyen Uzman Diyetisyen Dilara Koçak, vejetaryen hamileler için beslenme önerilerinde bulundu ve konuyla ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Vejeteryen beslenmenin sağlığa olan etkisi, dikkatli ve disiplinli programlanmasına bağlıdır. Temelde vejeteryen bir diyet, diyetisyen tarafından verilen beslenme önerilerini takip ettiği sürece sağlıklıdır çünkü vejetaryen beslenme; sebze, meyve, kuru baklagiller ve tahıl ürünlerini içerdiği için yağ oranı düşük ama posa miktarı yüksek olan bir diyettir. Bu diyette protein açısından dikkatli olunmalı, bitkisel protein kaynakları iyi kullanılmalıdır çünkü gelişen bir bebeğin vücut hücreleri için protein çok önemlidir.
Vejeteryen beslenme modeli farklı özellikler gösterebilir. Hamile annenin dikkat etmesi gereken durumlar da vejetaryenlik modeline göre değişebilir. İşte bu nedenle önce bu modellere bakmakta fayda var.
Lakto-ovo-vejetaryenlik: Beslenmelerinde yumurta ve süt ürünlerini tüketirler, diyetlerinde et, balık ve kümes hayvanları yoktur. Bu gruptaki anne adayları için durum daha kolaydır. Hayvansal ve bitkisel protein dengesi sağlanır, kalsiyum ihtiyacı karşılanır ancak yine de vitamin ve mineral takviyelerinin olması gerekir.
Katı vejeteryenlik (Veganlık): Et, balık, kümes hayvanları, yumurta, süt, yoğurt, peynir vb. hiçbir hayvansal ürünü yemezler. Veganlar bal dahi yemezler. Bu yüzden beslenme programlarını farklı şekilde planlamak gerekir. Bu gruptaki anne adaylarının da folik asit içeren gebelik desteği, vitamin-mineral takviyelerinin olması gerekir. Vegan olan kişilerin B12 vitamini, D vitamini, kalsiyum, demir ve çinko gibi besin öğelerinin desteğinde daha dikkatli davranılması gerekir. Peki, katı vejeteryen hamileler başka nelere dikkat etmeli?
- B12 vitamini eksikliğinde, karşılaşılan en büyük problem anemidir. Bu da zamanla sinir sisteminde kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu nedenle veganların diyetlerine mutlaka B12 vitamini eklenmelidir.
- D vitamini de yine eksikliği gözlenen başka bir vitamindir. D vitamini, kalsiyum ve fosforun vücutta emilerek kullanılmasını sağlamaya yardımcıdır.
- En iyi kemik onarıcısı olarak bilinen kalsiyum alımı veganlıkta önemlidir. Kalsiyum; kasların kasılmasında, kalp atımında, kemik ve diş sağlığının korunmasında ve sinirlerin uyarılmasında önemli bir yere sahiptir.
- Demir, enerji metabolizmasının çalışması için gereklidir. Bitkisel kaynaklı besinlerden alınan demir, hayvansal kaynaklı besinlerden alınan demir kadar iyi emilmez. Bu emilimi artırabilmek için mineral takviyesi ile birlikte C vitamininden zengin besinler de diyette yer almalıdır.
Vejeteryen hamileler için beslenme önerileri

- En az 5 porsiyon sebze gün içerisinde tüketilmelidir.
- Her gün meyve tüketimi en az 3-4 porsiyon olacak şekilde ayarlanmalıdır.
- Günlük kuru baklagil, soya gibi bitkisel et alternatiflerinden 2-3 porsiyon tüketilmelidir.
- Eğer süt ve yumurta tüketebilen bir vejetaryenseniz, günde 2-3 su bardağı kadar süt/yoğurt, peynir tüketimine önem vermeli ve her gün yumurta yemelisiniz.
- Yağlı tohumlardan (fındık, badem, ceviz vb.) her gün tüketmelisiniz.
Uzman Diyetisyen
Dilara Koçak