Yediklerin (ve bazen de yemediklerin) ile vücuduna hem iyilik, hem de kötülük yapıyor olabilirsin. İşte en çok kafana takılan konulardan birkaçı…

Diyetisyen olduğumu duyan her üç kişiden biri, bana bir şeyler soruyor: ‘Her gün üç kahve içiyorum, kötü mü yapıyorum?’ ‘Ben her sabah limonlu su içiyorum, iyi mi yapıyorum?’ ‘Ben makarnayı çok seviyorum, yemesem daha mı iyi?’ ‘Akşamları hiçbir şey yemiyorum, çok mu kötü?’ gibi yüzlerce soru sıralayabilirim. Hepsini buraya yazamıyor olsam da, en çok kafana takılanları yazacağım.

Yaptıklarının bazıları iyi, bazıları da kötü veya gereksiz olabilir. Tıpta ilk kural ‘önce zarar verme’ sözü ile başlar. Bu nedenle ‘bile bile, sırf meraktan yaptım’ diyebileceğin, vücuduna zarar verecek herhangi bir alışkanlığın varsa önce bunu bırak. Örnek vermem gerekirse, tüm gün zayıflama çayı içerek ve tuvaletten çıkmayarak zayıflamaya çalışmak, aç kalarak kilo kaybı sağlamak, vitamin alayım güçlü olayım diye eczanede gördüğün tüm besin desteklerini almak, sürekli kahve içerek tok kalmaya çalışmak gibi denemeler sana zarar verebilir. Önce zarar verme! Sonra da tüm bu alışkanlıkların vücuduna ne yaptığını öğren...

İşte devamı:




Kahvaltı yapmıyor, öğlenleri geçiştiriyor ama akşam güzel bir yemek yiyorum. Bu düzen sağlıksız mı?
Senin vücudun nasıl çalışıyor? Eğer sabahları evde uyuyor, öğlene kadar dinleniyor, akşama doğru hareketleniyor, her gece spor yapıyor ve sabaha kadar çalışıyorsan belki doğru olabilir! Bunun tam tersi, daha gerçekçi bir hayat. Yani sabah uyanıyor, işe ya da okula gidiyorsun. Sonra tüm gün ayaktasın, bir yerlere gidiyor veya çalışıyorsun. Akşam evde veya dışarıda yemek yiyor, yemekten sonra dinleniyor ve gece uyuyorsun. Yaşamın böyleyse, beslenme düzeni olarak şu an yaptığının tam tersini yapmalısın. Çünkü vücuduna dinlenirken büyük bir enerji yollayarak dinlenmesine engel oluyorsun. Sabah kahvaltını kesinlikle yap. Hatta zengin bir kahvaltı yap. Peynir, yumurta, zeytin, zeytinyağı, ekmek, bal, pekmez veya tahinli pekmez (miktar kişiye göre değişir), maydanoz, biber, domates… Öğlene yine zengin bir öğün ama akşama kesinlikle hafif bir yemek. Akşam için (dışarıda değilsen) sebze+yoğurt+ekmek üçlüsü ideal.


Eğer bir gün pasta veya tatlı yersem ertesi gün hiçbir şey yemiyorum.
Bir süre sonra bu cümlenin sonuna ne eklenecek biliyor musun? Buna rağmen kilo alıyorum! Ya da ertesi gün kendimi kötü hissediyorum. Vücudu aç bırakmak, ‘cezalandırmak’ demektir. Bunu asla yapma! Çok yediğin günün ertesi sadece kaçamak olmadan, daha dikkatli ve kontrollü beslen. Öğlene biraz levrek ve roka salatası, akşama da biraz sebze ve yoğurt yemenin ne zararı olabilir? Hatta yararı var, çünkü vücuduna ‘her şey yolunda!’ diyorsun. Bir gün çok kalori alan, ertesi gün hiç almayan bir vücut senin ne istediğini anlamaz ve bu sağlıklı beslendiğini göstermez.


Ben istediğim her şeyi yiyorum ama az yiyorum. Ne yersem yarım tabak, yarım porsiyon… Bu iyi mi?
Bence en güzel taktik bu! Her şeyi ye ama porsiyonu kontrol et. Kesinlikle yanlış değil; bu şekilde kilo verebilir, sağlıklı beslenebilir ve verdiğin kilonu da rahatlıkla koruyabilirsin. Burada şu önemli: Vücuduna yeteri kadar çeşit sağlıyor musun? Yani her şey derken bunun içinde sebze, meyve, yoğurt vs. de var mı? Yoksa sadece döner, ekmek arası köfte, pide gibi fast-food gıdalarla mı yaşıyorsun? Porsiyon kontrolünün yanı sıra farklı renkler de beslenmede önemli. Yani her gün mutlaka farklı yemek ve sebzeler beslenmende olsun. Aynen devam!


Hiç süt içmiyorum. Yoğurt da yiyemiyorum. Sadece light peynir yesem yeterli mi?
Hayır yeterli değil. Peynire ilave olarak her gün iki, üç porsiyon yoğurt veya cacık yiyor ya da süt, ayran veya kefir içiyor olmalısın. Kalsiyum, D Vitamini, yoğurttan gelen probiyotikler ve proteini bünyesinde bulunduran süt grubu, daha güçlü, zinde, formda ve sağlıklı olmanı sağlar. Sağlıklı beslenmeden bahsederken süt, yoğurt demeden olmaz. Eğer süt sende gaz yapıyorsa laktozsuz süt içebilirsin. Tadını veya kokusunu sevmiyorsan içine tarçın veya biraz kahve koyabilirsin. Sade yoğurt yiyemiyorsan meyveli olanları deneyebilir veya yoğurtlu yemekleri tercih edebilirsin. Ya da ara öğünde bir sütlü kahve veya ayran içebilirsin. Bu hem hayatını kolaylaştırır, hem de seni korur.


Sabah tost, öğlen dışarıda olduğum için sandviç yiyorum. Çok ekmek yediğim için akşam yemeğini kestim. Bu iyi mi?
Kahvaltıya vaktin yoksa tost en iyi kahvaltı. Hatta tavsiyem, içine biraz salça sür (çok değerli bir antioksidan), biraz da baharat (kekik veya fesleğen) ile süsle. Böylece daha ‘değerli’ bir tost yemiş olacaksın. İçine domates ve biraz maydanoz koymayı da başarabilirsen, harika! Gelelim öğle yemeğine; sandviçlerin içiyle biraz oynayalım: İçinde peynir, tavuk, hindi, ton balığı veya köfte gibi her gün başka bir protein kaynağı olmalı. Sadece marul yetmez; roka, maydanoz, domates, biber ekle. Yanında ayran içersen, güzel bir öğle yemeği olur. Akşam yemeği yememek bir süre işe yarasa da bir yaştan sonra vücudun buna cevap vermeyecek. Bir tabak yoğurtlu ıspanak veya güzel bir mercimek yemeği ve sonrasında da biraz meyve yiyebilirsin. İşte bu sağlıklı beslenme!


Ben makarna yemeden duramıyorum. Zararlı mı?
Neden zararlı olsun ki? Kilo problemin olsa da olmasa da, seviyorsa makarna yemeli insan. Artık integral (tam buğday unundan) makarnalar var. Daha çok lif, daha çok vitamin demek! O gün ekmeklerini azaltır, onun yerine bir porsiyon makarna yiyebilirsin. Sevdiğin yiyecekler hayatında olmalı! Sadece çok sık tüketme, biraz özlemene izin ver.