Düzenli olarak bakımı ve temizliği yapılmayan, yanlış seçilen klimalar astımı da tetikleyebilir, zatürreeye de neden olabilir. Oysa alacağınız bazı basit önlemler, boğucu yaz günlerini rahat geçirmenizi ve sağlığınızı korumanızı sağlayabilir!
Medical Park Bahçelievler Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı Dr. Ahmet Selvi; boğucu ve sıcak yaz günlerinin kurtarıcısı klimayı doğru kullanmama durumunda ortaya çıkabilecek sağlık sorunları hakkında bilgiler verdi:
• Sıcak ve boğucu yaz günlerinde klimalar, günlük yaşantımızı son derece kolaylaştırabilir; hele de nemli bir iklimde yaşıyorsak! Klimaların asıl olarak iki önemli işlevi vardır; havayı soğutmak ve havadaki nemi düşürmek. Klimalar aynı zamanda, vücudumuzun ısısını kendi kendine düşüremediği durumlarda gelişen ve hayati tehlike taşıyabilen sıcak çarpmasından da korur.
• Klimalar son derece faydalı aletler olmalarına rağmen doğru kullanılmadığında çok fazla sağlık sorunlarına da neden olabilir. Sağlık problemlerinin önemli bir kısmının nedeni; klima sisteminde biriken ve çoğalan mantar, polen ve bakterilerin (hastalık yapıcı mikroorganizmalar) ev içindeki havayı yoğun bir şekilde kirletmesinden kaynaklanır. İşte doğru kullanılmadığında klimanın neden olabileceği hastalıklar:
Kalbi Olanlar Dikkat!
• İç ve dış ortam sıcaklıkları arasındaki sıcaklık farkı 6 dereceyi geçmesi, ortam sıcaklığında ani gelişen yüksek değişiklikler, ilk önce solunum sistemi ve dolaşım sistemini etkiler. Kan damarlarında meydana gelen ani değişiklikler kendimizi hasta hissetmemize neden olur. Bu durum özellikle kronik kalp, akciğer ve şeker hastalığı olan yaşlı insanları daha çok etkiler.
Astımınız Tetiklenebilir
• Bakımı kötü ve yetersiz yapılan klimaların, akut farenjit, nezle ve akut tonsilit gibi üst solunum yolu hastalıklarına neden olduğu ispatlanmıştır. Kirli hava filtreleri, toz ve bakterilerin tekrar tekrar ev içi havasında sirkülasyonuna neden olur. Havası bu mikroorganizmalarla kirletilmiş bir ortamda zaman geçirmek; astım hastalarında bir atağın tetiklenmesine, alerjik rinitin alevlenmesine, burun, boğaz ve gözlerde tahriş hissi ve nezle benzeri hastalığa neden olabilir.
Lejyoner Hastalığından Korunun
• Klimanın neden olduğu lejyoner hastalığı, çok tehlikeli olabilen bir zatürree çeşididir. Sıcak, nemli ortamlarda ve su kaynaklarında yaşayabilen bir bakteri olan ‘legionella’ isimli bakteri bu hastalığa neden olur. Bakımı yapılmayan klima sistemlerine yerleşen ve çoğalan bu bakteri, klima tarafından oda havasına dağılır. Bakteri içeren bu havanın solunmasıyla zatürree meydana gelir.
• Tipik olmayan (atipik) zatürree olarak da adlandırılır. Adından da anlaşılacağı gibi belirtiler genellikle tipik zatürreeden farklıdır. Sıklıkla mide-bağırsak sistemine ait belirtiler ön plandadır; bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı görülebilir. Ayrıca kas ve eklemlerde ağrı ve ardından yüksek ateş gelişir. İlerleyen günlerde nefes darlığı, göğüs ağrısı ve kanlı balgam görülebilir.
• Hastalık bazen son derece hızlı ve agresif seyredebilir. Erken tanı, tedavi başarısını doğrudan etkiler. Hastalık çok ilerlediğinde solunum yetmezliği gelişebilir ve can kaybına neden olabilir.
Hasta Bina Sendromu
• Günlük yaşantımızın yaklaşık yüzde 70-80’ini işyerlerimizde veya evlerimizde, yani kapalı mekanlarda geçiriyoruz. Yaz aylarında düzenli olarak temizlik ve bakımı yapılmayan klimalar; hem yaşadığımız mekanları kirleten toz, mantar sporları ve bakterilerin kaynağı olabilir, hem de bunların tekrar tekrar ev içindeki havaya karışmasına neden olur.
• Böyle bir kapalı mekanda kalmak ve zaman geçirmek solunum yolu rahatsızlıklarına neden olur. Belirtiler hasta binaya girildikten sonraki birkaç saat içinde başlar. Göz, burun ve boğazda tahriş hissi, nefes darlığı, öksürük, göğüste hırıltı, ciltte tahriş, konsantrasyon bozukluğu, yorgunluk, baş ağrısı ve dönmesi, bulantı ve kusma sık görülen belirtiler arasındadır.
Klima Akciğeri De Var!
• Klima akciğeri, hasta bina sendromuna benzer bir hastalıktır. Klimaların kanallarının, borularının ve nemlendirici ünitelerinin mikroorganizmalarla kirlenmesi ve bu organizmaların oda havasını yoğun bir şekilde kirletmesinden kaynaklanır.
• Klima akciğeri hastalığının belirtileri, klima havasına maruz kalındıktan 4-8 saat sonra ortaya çıkar. Belirtiler; titreme, kırgınlık, halsizlik, öksürük, nefes darlığı, bazen de ateş, bulantı, kusma ve iştah kaybıdır. Belirtiler klimalı ortamdan uzaklaşıldığında azalır, ancak bir hafta kadar sürebilir.
Klimayı Doğru Kullanma Rehberi!
• VERİMLİ KULLANIN: Klimanızı etkili ve verimli bir şekilde kullanmıyorsanız hem cebiniz hem de sağlığınız tehlikeye girebilir!
• BÜYÜK DİYE TUTTURMAYIN: Daha büyüğü daha iyidir düşüncesi klima için geçerli değildir. İhtiyacınızdan daha büyük bir klima evinizi soğutur, ancak sağlığınızı ve ekonominizi bozar. Bazı firmaların internet sitelerinde bulabileceğiniz basit formüllerle soğutacağınız alanın boyutlarına göre hangi güçte bir klimaya ihtiyacınız olduğunu kolayca hesaplayabilirsiniz.
• DÜZENLİ BAKIM ŞART: Herhangi bir mekanik sistem gibi, klimanızın performansı en üst düzeyde çalışabilmesi için düzenli bakıma ihtiyacı vardır.
• Kullandığınız filtrelerin tipine göre düzenli aralıklarla filtreler temizlenmeli ve değiştirilmeli.
• MERKEZİ ÜNİTEYİ UNUTMAYIN: Hem oda ünitesinin hem de merkezi ünitenin bakımı yapılmalı.
• FİLTRELERE DÜZENLİ TEMİZLİK: Filtrelerin düzenli temizliği ve değişimi aynı zamanda cihazınızın verimli çalışmasını da sağlar.
• DIŞ ÜNİTEYE DİKKAT: Dış ünitenin bulunduğu yer temiz tutulmalı.
• BORULARI İHMAL ETMEYİN: Borularınızı temiz tutun. Borular temizliği en çok ihmal edilen parçalardır. Borularınızı 3-4 yılda bir temizleyin.
• SICAKLIK FARKI HASTA EDER: İç ve dış ortam sıcaklıkları arasındaki sıcaklık farkı 6 dereceyi geçmemelidir. Ortam sıcaklığında ani gelişen yüksek değişiklikler kendinizi hasta hissetmenize neden olur.