Kanada'da yapılan bir kenjutsu karşılaşması


Kenjutsu (剣術 ken-jutsu?), Japon kılıcı katananın kullanımı üzerinde uzmanlaştığı bir geleneksel Japon savaş sanatıdır. Yüzyıllar boyunca buşi ve samuraylar tarafından kullanılmıştır. Kenjutsu genelde bir partnerle çalışılan formlardan oluşan bir idman yapısına sahiptir. Kata adı verilen önceden düzenlenmiş hareket dizileri yardımıyla teknikler öğretilir. Solo olarak ve bir veya daha fazla kişiyle yapılan kata çeşitlerine sahiptir. Birden fazla kişiyle yapılan katalara Kenşi Kata denir. Kenjutsu öğrenen kişiye Kenşi adı verilir.

Kenjutsuda asıl önemli olan çalışılan koryu(eski ryu)nun öğrencilerine Japon kılıcıyla ne çeşit klasik silahlara karşı eğitim verdiğidir. Bu nedenle kenjutsu bütün klasik Japon kılıç okulu öğretisinin önemli bir yüzüdür. Kenjutsuda kuşak renkleri yoktur , bunun yerine kuşakların deşi , renşi , kyoşi ve hanşi gibi ünvanları vardır.

Bugün birçok koryu okulları öğretilerinin bir parçası olan kenjutsu eğitimi vermeye devam etmektedir. Ve bazıları çok az bir miktar da olsa daha da iyiye gitmektedir. Yagyu Şinkage-ryū , Kaşima Şinto-ryū , Kaşima Şin-ryū , Kaşima Şinden Jikishinkage-ryū ve Hyoho Niten İçi-ryū gibi ünlü ryūlardan bazıları hala varlıklarını sürdürmektedirler. Ve dünyanın farklı yerlerindeki dojolarda eğitimleri verilmeye ve öğretileri yaşatılmaya devam edilmektedir. Bu ryūlardan bazılarının ilk ortaya çıkışı Tokugava Şogunluğunun ilk yıllarına kadar dayanmaktadır. Maniva Nen-ryū (1368’de bulundu) gibi bazı ryuların ilk bulunduğu zamanlar 14. yy.a kadar gerileyebilir. Bu ryulara örnek olarak gösterilebilecek olan ryulardan bazılarının isimleri ve bulunduğu tarihler şöyle : Tatsumi-ryū (Eişo dönemi 1504-1521) ve Kaşima Şin-ryū (yaklaşık olarak 1450 yılı)

Tarih boyunca Japonlar kılıcın önemini kavradıkça kılıç kullanımı da gelişmiştir ve binlerce farklı ryu ortaya çıkmıştır. Öyle ki bir insan ömrü boyunca tüm ryuları öğrenmeye kalksa ryuların hepsini öğrenmeye ömrü yetmez. Özellikle Edo döneminde Japonya’da binlerce kenjutsu ryusu bulunurken , Meiji dönemindeki teknolojik gelişmeler ve batılılaşmanın etkisiyle kullanılabilirliğini kaybederek kenjutsu öğreten okul sayılarında büyük bir azalma olmuştur. Bugün dünya genelinde çok az sayıdaki dojolarda halen bazı ryular öğretilmektedir. Japonya’da kenjutsu öğreten dojo sayısı ise bugün 20-25 civarındadır.

Kenjutsu , iaido veya iaijutsu ile birbirine karıştırılmamalıdır. İaijutsunun rolü genellikle bir kılıç ile silahlanmış bir düşmana karşı koyabilmek için eğitim vermektir. İaijutsu tekniklerin mükemmel bir şekilde uygulanmasına izin verir. Daha sonra iaijutsu partner eşliğinde yapılan katalarda stresin olmamasını sağlar. İaijutsu , kenjutsunun içinde yer alan ve kenjutsunun bir parçası olup tamamlayıcı olarak görev yapan teknikler topluluğudur. Bu nedenle iaijutsu farklıdır.

İaijutsu ve kenjutsu arasındaki genel fark bir kataya başlarkenki kılıç duruşlarındadır. İaijutsuda başlangıçta kılıç saya(kın)nın içindedir ve kılıç çekerken yapılan kesme hareketleri üzerinde durulur. Genellikle koryu merkezi iaijutsu katasında uygulamaların adımlarını düzgünce değiştirmektir. Ve kılıcın sayadan çekilme hızı burada önemlidir. Kenjutsu ile arasındaki fark da kılıcın sayada olup olmamasıdır. Kenjutsuda kılıç saya dışındadır , çoktan çekilmiştir. Saldırı ve savunma tekniklerinin her ikisi üzerinde de durulur. Bununla birlikte bu farkı tutarsız kılan istisnai kenjutsu kataları da mevcuttur. Bu kenjutsu kataları da iaijutsu katalarının başında olduğu gibi kılıç sayanın içerisindedir.

Kenjutsuda gereçler [[300 ]] yıldır çok az bir değişikliğe uğramıştır. Standart pratik aracı meşe ağacından yapılmış bir bokken (katanayla aynı uzunluk ve ağırlığa sahip antrenman aracı , başka bir deyişle tahta katana) veya gerçek bir katanadır. Kata ve kenshi kata çalışmaları sırasında bokken kullanılırken , gerçek bir katanayla (Sadece ileri seviyedeki kenşilerin kullanmasına izin verilir) tameşigiri adı verilen su emdirilip sarılmış hasırlar veya kalın bambu sarıkları ile katanın gerçek bir hedef karşısında kullanılması hissiyatı verilir. Kenjutsuda kıyafetler geleneksel hakama , keikogi ve obiden oluşur. Kenjutsu tekniklerinde hamleler çok güçlüdür ve rakibi öldürmek üzere yapılır. Kol ve bacaklar yerine gövde ve boyna hamle yapılır. Amaç kesin ölümdür , uzun süren çarpışmaların yeri yoktur.

Bokken sadece bir pratik aracı olarak görülmemelidir. Zira bokken ile gerçek bir katana sahibi rakiplerinin karşısında durabilen kılıç ustaları olduğu gibi , bokken ile gerçek bir katana sahibi rakiplerini alt edebilen kılıç ustaları da vardır (bkz. Miyamoto Musaşi).

Bokkenin stili nasıl bir dizayna sahip olduğuna bakılarak anlaşılır. Boy ve ağırlıkları bu dizaynı oluşturan unsurlardır. Ryuların tekniklerine uygun çeşitli bokkenler kullanılır. İki ayrı ryuya bağlı olan iki farklı kenşinin kullandığı bokkenler birbirinden farklıdır. Örneğin çok ince ve hızlı bir yapıya sahip olan Yagyu bokkeni süratli ve hafif teknikleri olan Yagyu Şinkage-ryūsu için uygun olan bokken iken ; daha ağır ve düz olan Kashima Shin bokkeni sivri yapısı ile ağır ve sert teknikleri olan Kashima Şin-ryūsu için uygun olan bokkendir.

Bazı ryularda yaşça küçük olan öğrenciler için şinai adı verilen deri veya kumaşla kaplanmış bambudan yapılmış bir pratik aracı kullanılır. Fukuro şinai daha çok kendo çalışmalarında kullanılsa da bazı kenjutsu ryuları da bu tür durumlarda şinaiyi tercih edebiliyorlar.

Bir Nitojutsu çalışması

Bazı kenjutsu ryuları çalışmalarında çift kılıç kullanırlar. Bir elde uzun kılıç olan odaçi , diğer eldeyse kısa kılıç olan kodaçi bulunurdu (Geçmişte samuraylar da çift kılıç taşırlardı , buna uzun kılıç daito ve kısa kılıç şoto kelimelerinden türetilmiş daişo ismi verilirdi. Bu savaşçının onurunu simgelerdi. Ancak tüm samuraylar çift kılıcı aynı anda kullanmazdı , sadece çift kılıcı aynı anda kullanan ryulara sahip olan samuraylar kullanırdı). Bu çift kılıç tekniğine Nitojutsu denirdi. Bu tekniği ilk bulan kişiyse 1584-1645 yılları arasında yaşamış olan tarihteki en ünlü samuraylardan biri olan Miyamoto Musaşi idi. Bulduğu bu tekniği kendi kurmuş olduğu Hyoho Niten İçi-ryū adlı ryusunda geliştirdi. Nitojutsu sadece Musaşi’nin ryusunda olan bir teknik değildir. Zira diğer ryularda da yer alır. Sadece ilk bulan Miyamoto Musaşi’dir ve ilk kez onun ryusunda yer almıştır. Muromaçi döneminin ilk yıllarında bulunmuş olan Tenşin Şoden Katori Şinto-ryū ve Eişo döneminde bulunmuş olan Tatsumi-ryūda da nitojutsu teknikleri yer alıyordu.

Ryu kelime anlamıyla okul manasına gelmektedir. Kenjutsu bir ryular topluluğudur. Bilinen ilk sistematik yapıya sahip olan ryu 800 yılında kurulmuştur. Ve tarih boyunca binlerce ryu kurulmuştur. Özellikle 16. yy. teknik ve felsefi açıdan en zengin dönemdir kenjutsu için. Her okul oldukça tutucudur. Tekniklerini kendi ryusu dışındakilerle asla paylaşmazlar. Bugün çok az sayıda ryu kalmış olsa da çalışmaları en iyi şekilde yapılmaya devam edilmektedir. Günümüzde hala eğitimi verilen ve tanınmış ryulardan bazıları şunlardır:

• Araki-ryū
• Hoki-ryū
• Hontai Yoşin-ryū
• Hozoin-ryū
• Hyoho Niten İçi-ryū
• Jigen-ryū
• Kaşima Şin-ryū
• Kaşima Şinto-ryū
• Mugai-ryū
• Muso Jikiden Eişin-ryū
• Muso Şinden-ryū
• Ono-ha Itto-ryū
• Ovari Kan-ryū
• Şinto Muso-ryū
• Seişin-ryū
• Tendo-ryū
• Tennen Rişin-ryū
• Tenşin Şoden Katori Şinto-ryū
• Yagyu Şinkage-ryū