Endometriyozis

Endometriyozis çoğu kadında doğurgan yaşlarda gelişen bir sorundur. Rahmin iç tabakasını kaplayan zar tabakasının (endometriyum) rahmin dışında, herhangi bir yerde büyümesidir. Endometriyozis her zaman belirtilere neden olmaz ve genellikle tehlikeli de değildir. Ancak ağrıya ve başka belirtilere neden olabilir.
Endometriyozis, adet döneminde rahim kanalı yoluyla rahmin dışına çıkan zar tabakasının, orada yerleşmesiyle (implantasyon) oluşur. Genellikle yumurtalıklarda, fallop tüplerinde, rahmin dış duvarında, bağırsaklarda ve karındaki diğer organlarda büyürler. Nadir vakalarda karından başka alanlara da yayılırlar.

En yaygın belirtileri şunlardır:

• Ağrı. Ağrıyan yer, implantların büyüdüğü yere bağlıdır. Alt karnınızda, rektum, vajina ya da belinizde ağrı olabilir. Sadece adet dönemleri ya da öncesinde ağrınız olabileceği gibi sürekli de olabilir. Bazı kadınların daha çok; cinsel ilişki, bağırsak hareketleri ya da yumurtalıkları yumurta bıraktığı (yumurtlama) sırada ağrıları olur.
• Anormal kanama. Bazı kadınların adet dönemleri yoğun geçer. Adet dönemleri arasında lekelenme ya da kanamaları veya cinsel ilişkiden sonra kanamaları olur. Dışkıda ya da idrarda kan görülür.
• Gebe kalmada zorluk (kısırlık). Bu, bazı kadınlarda görülen tek belirtidir.

Endometriyozis belirtileri, kadından kadına değişiklik gösterir. Bazı kadınlar gebe kalamadıkları için doktora başvurana kadar durumu bilmezler. Bazılarının normal olduklarını düşündükleri hafif krampları olur. Bazılarının ise kanamaları ya da ağrıları, okula ya da işe gidememelerine neden olacak kadar kötü olur.



Tedavi

Endometriyozisin çaresi yoktur, ancak belirtileri hafifletici tedavileri vardır. Sizin için en iyisini bulmak için birkaç tedavi denemeniz gerekebilir. Her tedavide belirtilerinizin yeniden ortaya çıkma ihtimali vardır.
Tedavi seçenekleri, ağrınızı kontrol etmek istemenize ve gebe kalmayı isteyip istememenize bağlı olarak değişir. Ağrı ve kanama için ilaç tedavisi ya da ameliyat deneyebilirsiniz. Eğer gebe kalmak istiyorsanız, implantların alınması için ameliyata ihtiyacınız olabilir.
Endometriyozis için tedavi seçenekleri şunlardır:

• NSAID’ler. İbuprofen veya naproksen gibi reçetesiz ağrı kesicilerdir. Bu ilaçlara iltihap önleyiciler ya da NSAID’ler denir. Kanamayı ya da ağrıyı azaltabilirler.
• Doğum kontrol hapları. Ağrıyı azaltmak ve implantları küçültmek için en iyi tedavidir. Çoğu kadın bunları güvenle kullanabilir. Ancak gebe kalmak istiyorsanız kullanamazsınız.
• Hormon tedavisi. Bu yöntem adet dönemlerinizi durdurur ve implantları küçültür. Ancak bazı yan etkileri olabilir ve tedavi bittikten sonra ağrı yeniden başlayabilir. Doğum kontrol ilaçları gibi hormon tedavisi de gebe kalmanızı önleyecektir.
• İmplantları ve skar dokuyu almak için laparoskopi. İşlem ağrıyı azaltabilir ve gebe kalmanıza da yardımcı olabilir.

Şiddetli ağrıya son çare olarak bazı kadınların rahimleri ve yumurtalıkları alınır (histerektomi ve ooferektomi). Eğer yumurtalıklarınız alınırsa, östrojen seviyeniz düşer ve belirtileriniz büyük ihtimalle yok olur. Ancak menopoz belirtileriniz olabilir ve bir daha gebe kalamazsınız.
Menopoza yaklaşıyorsanız, belirtilerinizi ameliyat yerine ilaçlarla yönetmeyi deneyebilirsiniz. Adet dönemleriniz bittiğinde endometriyozis de genellikle ortadan kalkar.