Vurmalı çalgılar ailesinin bir üyesi olan ksilofon , davul ve trampet gibi diğer vurmalı çalgılardan farklı olarak yalnızca ritim tutulmasında değil aynı zamanda melodilerin seslendirilmesinde kullanılır. Güney Asya kökenli olduğu düşünülen Ksilofon Yunanca tahta anlamına gelen kyslon ve ses anlamına gelen phone kelimelerinin birleşiminden oluşur.
Bu müzik aleti yan yana küçükten büyüğe sıralanmış tahta ya da alaşım düzlemlerden meydana gelir. Bu düzlemlerin her biri başka bir notaya akortlu olup, sesin frekans özelliğinden ötürü uzun olanlardan kalın, kısa olanlardan ince ses elde edilir. Ayrıca alt yüzeylerinde bulunan oluklarda ses yükseltme amaçlı borular bulunur. Ksilofon uçları keçe ya da plastikle kaplanmış iki adet tokmakla çalınır.Tokmaklar her vurulduğunda boru içindeki hava sütunu da titreşerek ses yükselir ve dört oktav genişliğinde ses elde edilir.
Günümüzde klasik batı müziğinde tercih edilen ksilofon kendine özgü tınısı sebebiyle müzikte farklı bir etki yaratılması amacıyla kullanılır. Her ne kadar kullanım alanı geniş olmasa da kendine has yapısı sayesinde iddialı bir perküsyon enstrümanıdır. Üç çeşit ksilofon bulunur. Bunlar ağaç tuşların en kalın seslisi olan soprano ksilofon, orta ses sınıfındaki tenor-alto ksilofon ve en ince sesli olan bas ksilofondur.
Farklı coğrafyalarda farklı isimlerle anılan bu çalgı, Endonezya’da gambang, Afrika ve Latin Amerika’da marimba adıyla isimlendirilir. Marimbanın nota sayısı ksilofondan daha az olup, tokmaklarının uçları daha yumuşaktır. Ksilofona en çok benzeyen çalgılardan biri de glockenspieldir. Glockenspiel tıpkı ksilofon gibi vurmalı bir çalgıdır ancak düzlemleri çelik levhalardan oluşur. Ebonit, metal ya da tahta çubuklar kullanılarak çalınır. Ksilofonda yer alan ses yükseltici borular glockenspielde bulunmaz. Son olarak vibrafon da ksilofon ile benzer özellikler gösterir.Vibrafon jazz müziğinde kullanılmakta olup, barların hemen altında yer alan motorlar yoluyla vibrato seslerin elde edilmesini sağlar.
Ksilofonun kullanıldığı ünlü eserlerden birkaç örnek olarak Saint Seans’ın Danse Macabre (iskeletlerin dansı) adlı eserinde kemik seslerini niteleyebilmesi için ksilofona yer verilmesi gösterilebilir. Ayrıca Igor Stavinski ünlü eseri Petruska’nın kukla sahnesinde ksilofonu kullanmıştır.