Kondisyonun ve atletikliğin ön planda olduğu basketbol, sürekli sayı atılması, değişen oyun dengesi ve stratejileri ile oldukça dinamik ve seyretmesi keyifli bir spordur. Basketbol televizyonda izlenirken, spikerlerin anlatımda kullandıkları basketbol terimlerinin bilinmesi de oyunda neler olduğunun tam olarak anlaşılmasını sağlar.
Basketbol, 5’er kişilik iki takımla oynanan bir salon sporudur. Her takımda toplam 7 tane yedek oyuncu bulunur ve takımı koç olarak adlandırılan bir direktör yönetir. Basketbol maçları parke zeminde oynanır. Basketbol sahasını oluşturan çizgilerden saha boyunca uzananlar kenar çizgileri, pota altlarındaki çizgiler ise dip çizgi olarak adlandırılır. Basketbol sahası ortadan ikiye bölünmüştür. Bu sahalardan rakip potanın bulunduğu saha hücüm sahası iken, takımın kendi potasının bulunduğu saha ise savunma sahasıdır. Potanın alt kısmında bulunan ve sahanın ortasına doğru uzanan renkli alan ise boyalı bölge olarak adlandırılır ve renkli alanın sınırını belirleyen çizgi de serbest atış çizgisidir. Her sahadaki pota merkez olacak şekilde, boyalı alanın dışından geçen yarım çember şeklinde çizilmiş çizgi ise 3 sayı çizgisidir.
Şimdi basketbolda kullanılan terimlere bir göz atalım.

• Hava atışı: Oyunun başlangıcında ya da paylaşılamayan top kararında hakem tarafından topun iki oyuncu arasından havaya atılmasıdır. Her iki oyuncu da sıçrayarak topu tek elle çelerek oyun arkadaşlarına ulaştırmaya çalışır.
• Basket: Topun çember içinden geçmesidir.
• Sayı: Basket atan takımın aldığı puandır. Serbest atış çizgisinden atılan basketler 1 sayı, 3 sayı çizgisinin gerisinden atılan basketler 3 sayı, bunun haricindeki tüm basketler 2 sayı değerindedir.
• Turnike: Oyuncunun en fazla iki adım atarak hareketli bir şekilde topu potaya bırakmasıdır.
• Smaç: Topun yakın mesafeden sertçe çemberden geçirilmesidir.
• Şut: Durup zıplayarak topun çembere gönderilmesidir.
• Asist: Oyuncunun takım arkadaşına basket atması için verdiği pastır.
• Çengel atışı (Hook): Potaya yan durur pozisyonda, potaya uzak olan kolun çengel şeklini alarak topu çembere göndermesidir.
• Gözyaşı damlası: Turnike atılırken, topun çembere çok yükseğe atılarak gönderilmesidir.
• Alley hoop: Potaya doğru atılan pas ile, bu pası havada alan oyuncunun genellikle smaç ile basket atmasıdır.
• Blok: Potaya gönderilmesi sırasında ya da gönderildikten sonra topa müdahale edilmesiyle gidişinin engellenmesidir.
• Faul: Rakibe yapılan kural dışı müdahaledir.
• Teknik faul: Oyuncuya ya da koça kural ihlali sonucunda verilen fauldür.
• Sportmenlik dışı faul: Rakip oyuncunun şiddetli bir şekilde itilmesi veya çekilmesi gibi şekillerde sportmenliğe aykırı olacak şekilde faul yapılmasıdır.
• Hücum faul: Hücum oyuncusunun karşı takımın oyuncusuna faul yapmasıdır.
• Aldatma (feyk): Oyuncunun şut atıyormuş ya da gidiyormuş gibi yaparak rakip oyuncuyu kandırıp dengesini bozmasıdır.
• Hızlı hücum (Fast break): rakibin savunmaya yerleşmeden hızlı bir şekilde hücum edilmesidir.
• Adam adama savunma: Her oyuncunun, pozisyonuna göre bir oyuncu ile eşleşerek savunma yapmasıdır.
• Ribaunt: Potadan ya da çemberde dönen topun yakalanmasıdır.
• Pres: Rakibin top kaybetmesi ya da rahat hücum edememesi için yapılan baskıdır.
• Pivot ayak: Top tutulduktan sonra yere basan ilk ayaktır. Bu ayak sabit olacak şekilde oyuncu hareket edebilir.
• Perdeleme: Oyuncunun rakip oyuncuyu engelleyerek takım arkadaşına pozisyon sağlamasıdır.
• Teknik mola: Koç tarafından oyuncularına taktik vermek, onları dinlendirmek ya da rakibin temposunu bozmak için kullanılan 1 dakikalık dinlenme süresidir.
• Yüksek post: Serbest atış çizgisinin dış kısmındaki hücum bölgesidir.
• Hatalı yürüme: Topun tutulduktan sonra pivot ayağın kaldırılması, veya tekrar sürülmesidir. Hareket halindeyken topun tutulduktan sonra 2 adımdan fazla atılması da hatalı yürümedir.
• Serbest atış: Bir takımın bir periyotta yaptığı 5. ve sonraki her faulünde ya da rakibin atış hareketi başladıktan sonra yapılan her faulde, faul yapılan oyuncunun serbest atış çizgisinden potaya yaptığı ceza atışıdır. 3 sayılık atışlar sırasında yapılan faul sonrasında 3 atış, diğer fauller sonrasında 2 atış, teknik faul sonrasında ise 1 atış yapılır.
• Hata: Faul kapsamına girmeyen ihlallerdir.
• Paylaşılamayan top: İki oyuncunun topu alma mücadelesinde her ikisinin de başarılı olamaması durumudur.
• Kat etmek: Hücumcu oyuncunun rakip potanın altından sahanın her iki yanın arasında, top almak ve savunma dengesini bozmak için yaptığı koşudur.
• Top sürme (dripling): Topun sektirilerek hızlı bir şekilde istenilen alana doğru gidilmesidir.
• Drive: Sayı atmak amacıyla, hızla rakip potaya doğru gidilmesidir.
• 3 saniye: Oyuncunun boyalı alan içinde 3 saniye durmasıdır. Top karşı takıma geçer.
• 5 saniye: Kenardan veya pota altından topun oyuna sokulması gereken süredir.
• 8 saniye: Topun rakip sahaya geçirilmesi gereken süredir.
• Hücum süresi: Takımın rakip topu rakip potaya atması gereken 24 saniyelik süredir.
• Periyot: Maçı oluşturan 10 dakikalık 4 bölümün her biridir.
• Geri saha: Topa sahip olan oyuncunun, kendi sahasına basması ya da topun hücum eden takımın sahasına geçmesinden sonra bu takımın oyuncuları tarafından tutulmasıdır.