Bağımlı kişilik, bu kişilik bozukluğu bulunan kişiler başka kişilere karşı aşırı güvenme, teslimiyetçi davranış ve dayanma sergilerler. Bu yapıdaki kişilerin bağımlı ve teslimiyetçi olmalarının nedeni başkalarının yardımı olmadan bir şey yapamayacaklarına inanıyor olmalarıdır. Bu kişiler yalnız kalamaz, alkol ve madde bağımlılığı yüksek, depresyona girme olasılığı fazla olur. Bunun nedeni bağımlı oldukları kişilerin ya da kişinin yaşamlarından çıkmaları veya bu kişilerin eleştirilerine maruz kalmaları halinde kendilerini reddedilmiş hissederek, boşluğa düşmelerinden kaynaklanır. Bağımlı kişilik yapısında olanların birilerine bağımlı olma eğilimi nedeniyle bu kişiyle olan ilişkisinde kendisini bırakmaması önem taşıdığından duygusal, fiziksel ve cinsel istismara uğrama olasılıkları çok yüksektir. Bağımlı olunan kişinin terk etmesine engel olabilmek için her türlü acıya ve aşağılanmaya katlanmak zorunda kalırlar. Kendi özgüvenleri düşük olduğu için, bunu bağımlı oldukları kişiyle telafi etmeye çalışırlar. Bu yüzden taviz vermeye hazırdırlar. Bağımsız çalıştıkları işlerinde başarısız olur, rahat edemezler. Verilen sorumluluklardan kaçınır, ciddi karar verme aşamasında endişeli olurlar.





Bağımlı kişilik özellikleri nelerdir?

• Karar vermekte zorlanma: Bu kişiler başkalarının yardımı olmaksızın hiç bir konuda karar alamazlar. Basit kararlarda bile danışma ihtiyacı duyarlar. Bunun sebebi hatalı davranacaklarını ve yanlış şeyler yapacaklarını düşünmeleri yüzünden ceza alacakları ve kötü davranışlara sebep olacaklarını düşünmeleridir.
• Kendini ifade edememe: Başka kişilerle anlaşamadıkları konuları ifade etmekte zorlanırlar. Söyleyecekleri şeyleri ya çekinerek söylerler ya da hiç söyleyemezler. Gerçekte ne istediklerini bilemediklerinden, kişilerle sorun yaşar ve sorunlarına özüm üretemezler. Bu nedenle her zaman kötüye kullanılmaya açık olurlar.
• Hayır diyemezler: Kendilerinin istemedikleri şeyler hakkında talepte bulunulursa, buna karşı koyamazlar ve hayır diyemezler. Başkalarına bağımlılıkları fazlaysa, hayır demek akıllarından bile geçmez. Karşısındaki ne isterse onu doğru olarak kabul ederler. Bariz bir haksızlık halinde söylenileni yapmış olsalar da, içten öfke yaşarlar fakat bunu dışarıya göstermezler. Bazen de öfkenin farkına bile varmazlar.
• Güven eksikliği: Bu kişiler kendilerine güvenmeyip yetersiz gördüğünden, sohbetleri ve aktiviteleri başlatmazlar. Bu durumda susmayı tercih eder ya da aynı fikirleri savunduklarını söylerler. Dinlemeyi de aktif şekilde beceremezler. Kendilerine güvenemediklerinden, konuşmalara katkı sağlamaz ve konuşulanları değerlendirmezler. Konuşmaları öylesine dinler ve kendilerini aciz hissederler.
• Yalnız kalamazlar: Kişiler yalnız olduklarında çaresiz ve sıkıntılı bir durum alırlar. Yapacaklarını bilmezler, bu durumda rutin davranışlarını yaparlar. Düşüncelerinde eşini arama, arkadaşıyla buluşma, eşinin gelmesi gibi düşünceler olur. Dıştan arkadaş canlısı gibi görünseler de, gerçek yalnız kalmaktan dolayı kendini kötü hissetmekten kurtulmaktır.
• Bir ilişki bittiğinde hemen başka birini arama: Bağımlı kişilik yapısına sahip olan kişiler bağ kurduğu kişilerle kurdukları yakınlık bittiğinde, buna tahammül edemezler. Duygusal anlamda ilişkisi olanlar ve yakın arkadaş olanlarda bu daha şiddetli yaşanır. Ayrılığa, terk edilmeye ve reddedilmeye karşı aşırı hassas olduklarından, bundan sıkıntı duyar ve boşluk hissi yaşarlar. Bu yoğun duygular onları rahatsız ettiğinden, hemen başka birini bulmaya çalışırlar. Birilerine bağlanmak onlar için bir ihtiyaçtır. Bu yüzden duygusal olarak istismar edilebilirler.
• Terk edilme korkusu üstüne sürekli düşünme: Birlikte oldukları kişiler hakkında kendilerini terk edecekleri düşüncesiyle sürekli meşgul olurlar. Bu yüzden sürekli olarak bağımlı oldukları kişiler hakkında gözlemleri olur, sürekli olarak olumsuzluk ararlar. Bu aşamada gerçek ya da gerçek dışı bir olumsuzluk bulurlar. Bu döngü onlarda terk edilme korkusunu canlı tutmaya yeter.

Bağımlı kişilik bozukluğu olan anneler kendi çocuklarında da bu sorunla karşılaşabiliyorlar. Burada kalıtsal olarak bir geçiş söz konusu olduğu gibi, çocukların yetişme aşamasında annelerin bunu çocuklara yüklemesi dikkat çekicidir. Yetişme döneminde çocuklar üzerinde aşırı koruyucu ve uyarıcı olmak bu zemini hazırlıyor. En küçük bir harekette çocukları uyarma yerine onlara biraz zaman verilmelidir. Bu hareketlere dikkat edildiği zaman, çocukların kendine güvenen bireyler olarak yetişmeleri sağlanabilir.