Zihin haritası, kelimelerin ve düşüncelerin birbirine bağlanması, bunların anahtar kelime ya da düşünce çevresinde toplanması için kullanılan bir diyagramdır. Düşüncelerin oluşturulması, görsel hale getirilmesi, tasarlanması ve sınıflandırılmasıyla, eğitimde, organizasyonda, karar almada ve problem çözümünde kullanılır. Bilgiler arasında anlamsal veya diğer bağlantıları gösteren resimli bir diyagramdır. Çoğunlukla diyagramlar, resim, kelime ve çizgileri içerir. Bir kelimeyi ya da fikri düşünmeniz halinde, beyin bunlarda fışkıran kelimelere ve düşüncelere ulaşır. Bu düşüncelerle bağlantılı olabilecek çok sayıda düşünce bulunmaktadır. Bu süreç ilk düşünceden başlayarak, sonsuza kadar sürebilir.
Bilgi çağında zihin haritaları sizlere bir çok açıdan yardımcı olabilir. Beynin kelime, liste, çizgi kullanma gibi becerilerinden geleneksel not alma tekniği belli oranda yararlanabilir. Bu yöntemde genellikle tek renk kullanılmaktadır. Kişinin yeteneklerinin sadece yarısından faydalanabilir. Tek renkle alınan notlar genellikle monoton ve sıkıcıdır. Zihin haritası ise, bir not alma ve düşünme tekniği olarak kullanılır. Bu sayede notlar daha yaratıcı şekilde alınır, daha kolay hatırlanır ve kişinin bu konuyu daha kolay öğrenmesini sağlar. Bu yöntem beynin bilgiyi algılaması ve saklaması için en uygun tekniktir.





Zihin haritası beyinde saklanan bilgilerin görsel olarak resmini yaratmaktadır. Bu sayede beyindeki bilgiler hafızada daha kolay tutulurken, kağıda daha kolay aktarılır. Kişideki yaratıcı düşünceyi ortaya çıkararak, zaman kazandıran bir yöntemdir. Kişiler bu tekniği öğrendiklerinde ders çalışma ve planlama, problem çözme, konuşma hazırlama, özet çıkarma gibi çok sayıdaki konuda başarılı olabilirler. Bununla birlikte şekiller, renkler, semboller ve çizimler kullanılabilir.
Zihin haritası neye yarar?

• Beynin potansiyelini açığa çıkarabilmek için, evrensel anahtar sağlayan grafik tekniğidir.
• Beynin korteksinde bulunan tüm alanları tek bir yöntemle devreye sokar.
• Beynin düşündüğü gibi öğrenmeyi sağlayan çalışma tekniğidir.
• Akılda tutulması gereken bilginin bütünlüğünü sağlar.
• Detayların daha iyi görülmesini sağlar.
• Beynin sağ ve sol tarafını bir arada kullanmayı sağlar.
• Kelimelerin resme dönüşmesini sağladığından, bilginin sürekli olarak hatırlanmasına yardımcı olur.
• Düşüncelerin kağıda döküldüğü somut ve hızlı hatırlama tekniğidir.
• Tasarımı ve şekilleri kişiye ait olan bilgidir.

Zihin haritası nerelerde kullanılır?
Bu yöntem sadece hızlı not alma tekniği değildir. Kullanım alanı oldukça geniştir. Bu alanların bazıları şunlardır;

• Hedef oluşturmak: Kişiler günlük işlerini, planlamalarını ya da uzun vadeli hedeflerini belirlerken zihin haritasından faydalanabilir.
• Toplantı hazırlığı: Toplantıdan önce üzerinde durulması gereken konular bu yöntemle belirlenebilir ve toplantıda sunulabilir.
• Sunum hazırlığı: Kişiler sunum yapmayı pek sevmezler. Topluluk önünde konuşmaktan, konuşacaklarını unutmaktan, hata yapmaktan çekinirler. Zihin haritası sayesinde konuların belirlenmesi ve akılda kalıcı yöntemler tespit edilmesi kolaydır.
• Raporlama: Bir konu hakkında rapor hazırlandığında, bu tekniği kullanabilirsiniz. Bu teknikle raporu daha iyi toparlayabilir, etkili bir rapor hazırlayabilirsiniz.
• Birleştirme: Birbirine benzer olan şeyleri zihninizde bir araya getirerek, bir bütünlük sağlayabilirsiniz.
• Not tutma: Bu zihin haritasının en fazla kullanıldığı alandır. Bununla kısa bir çalışmayla bilgileri hatırlayabilirsiniz.
• Beyin fırtınaları: Bu yaratıcı düşünmede, yeni fikirlerin oluşturulmasında oldukça etkilidir. Zihin haritasıyla birlikte kullanıldığında, daha güçlü hale gelir.

Zihin haritası nasıl hazırlanır?
Haritalama temel düşünce ve bu düşünceye bağlı olan fikirleri detaylandırarak, bunlar arasında ilişkiler kurma tekniğidir. Diğer tekniklerle kıyaslandığında, daha kolay bir çalışma sağlar. Bunlar kişiye özel simgeler ve kelimeler kullanılarak yapılmaktadır. Hafızaya alınacak düşünceler uzun cümleler yerine, anahtar kelimelerden oluşur. Bunlar dallar, oklar ve bağlayıcılarla birleştirilir. Bunlar bellekte bağlanarak, yeni bilgilerin oluşturulmasına ve hatırlanmasına yardımcı olur. Aynı zamanda kişinin zaman kazanmasına yardımcı olur.