Etnometodoloji, California Üniversitesi öğretim üyesi olan Harold Garfinkel tarafından 1960'lı yıllarda geliştirilen, günlük yaşamdaki sosyal ilişkilerin analizine yönelik yeni bakış açıları oluşturan bir teoridir. Bu terim herhangi bir sosyal oluşumun üyelerinin eylemlerinde görünen metot anlamındadır. Uzman görüşlerine göre, sosyal aktörler yaptıkları eylemlerin bilincindedir. Yani insanlar neyi nasıl yaptıklarını iyi bilirler. Faaliyetlerinin yani metodun sahibidirler. Kişilerin içsel bilgi ve metotla yaptığı eylemlerin hepsi sosyal realiteyi oluşturmaktadır. Etnometodoloji tüm insanların sahip olduğu içsel bilgi ve metotla yaptığı eylemleri bilimsel açıdan incelemeyi amaçlar. Toplumun üyelerinin sağduyulu faaliyetlerini konu ederek, günlük yaşamın örtülü kurallarını ve doğasını su üstüne çıkarabilmeyi hedefler. Kabul edilen sosyoloji anlayışına göre dikkat çeken bu teori, sosyoloji bilgisiyle bunun gerçeği ne kadar yansıttığını tarafsızlık ilkesi doğrultusunda sorgular. Bu alanda çalışan uzmanlar günlük yaşamdaki yüz yüze ilişkilerin analizinde yoğunlaşmakta, bunu insanların bakış açısıyla açıklar. Burada dil önemli bir unsurdur. Bu akımın kurucusu ve önemli bir temsilcisi olan Harold Garfinkel öğrencilerle yaptığı diyaloglarda, bu metodun gerekliliğini ve işlevselliğini ortaya koyar. Bu akım gündelik yaşamı ve bireysel olanı araştırma nesnesi haline getirmiştir. Dışarıdaki insanın gündelik yaşamına dikkat çeken değişik yaklaşımlar ortaya atılmıştır. Toplumsal var oluşumu organize etmek için, yaptığımızın doğru bir açıklamasını sunma olanağına sahip olduğumuz iddia edilmiştir.




Etnometodolojinin temel düşünceleri nelerdir?

• Dış dünya sosyal olguları bireylere zorunlu olarak benimsetmez. Onlar pratik etkileşimlerle meydana gelir. Bu etnometodolijide pratik gerçekleşme olarak tanımlanır.
• Kişiler kendi faaliyetlerini anlama yeteneğine sahiptir. Bu düşünce tarzı refleksivite olarak tanımlanır.
• Gerçekleştirilmiş faaliyetlerin anlamının belirlenmesi için, onun gerçekleşmesini sağlayan kaynakların ve bilginin ortaya çıkarılması gerekir. Bu kaynak ve bilgiler içsel ve zımni olabilir.
• Dilin anlaşılması somut durumlarla bağlantılı olduğunda anlaşılabilir. İfade edildikleri ortamda kelimeler gösterge olarak kabul edilebilir. Bu dizinlilik olarak tanımlanır.

Etnometodoloji alanına yöneltilen eleştiriler

• Bu alanın sadece tasvirlerle yetinmesi, bu yüzden büyük teorilerin geliştirilememesidir. Bu sıkıcı ve usandırıcı olmasına neden olmakta, bir sonuç elde edilememektedir.
• Etnometodoloji siyasal ve sosyal farklılıkların insanların davranışlarındaki ve toplumun yapısında oluşturduğu etkilerin gerçek değerlendirmesini yapabilmeyi başaramamıştır.
• İnsanların günlük yaşamını açıklarken işsizlik, savaş gibi etkenlerde yaşamın nasıl etkilendiği belirtilmemektedir.
• Etnometodolojinin hiçbir bilimsel tasvirin realiteyi, insanın kendi yaşamına verdiği anlamdan daha iyi anlatamayacağı iddiası nedeniyle, yapacağı çalışmaların bir önemi kalmaz.