İlaç kullanma konusunda çok sorumlu davrandığımızı söyleyemem. İlaç firmalarının tanıtımı ve özendirmesi sonucunda neredeyse hepimiz bazı ilaçların devamlı kullanıcısı haline geliyoruz. Örneğin hipertansiyon ilacı kullanan, hiçbir zaman “Ben tansiyonumu acaba yaşamıma ve beslenmeme özen göstererek belli bir dengede tutabilir miyim?” diye düşünmez. Tansiyonu yükselme eğilimine girdiği zaman tuzu azaltmayı, stresinden arınmayı hiç düşünmez, hemen herhangi bir tansiyon ilacını kullanmaya başlar. Doktorlarının tavsiyesiyle veya komşularının ya da dostlarının.
Başlamak çok kolay
Çünkü yaşamına, yediğine, içtiğine dikkat etmek ona zor gelecektir. Kolayı hangisi? Herhangi bir tansiyon ilacını sorumsuzca alıp, başlamaktır. Ondan sonra da bu ilaçların girdabına girmektir. Halbuki kişi şunu bilmez: Bir ilaca başlamak onu bırakmaktan çok daha kolaydır. Aldığı o ilacın vücudundan neler alıp götürdüğünü, neleri eksilttiğini, elektrolit dengelerini nasıl bozduğunu bilmez. Ya da hangi tür tansiyon ilacı kullanması gerektiğini, bunun da vücutta tansiyonu yapan nedeni tespit etmeden sorumsuzca kullanılamayacağını.
Hastalarımdan 30 - 40 yaşın üstüne çıkmış kişilerde “Ben ilaç kullanmayı sevmem ya da hayatımda hiç ilaç kullanmadım” diyenler, beni hekim olarak çok mutlu eder. Ve de onları ilaç kullanmaya özendirmem. Mümkün olduğu kadar da az kullanmalarını öneririm.
Şunu iyi bilirim ki her bir ilacın kendisiyle beraber getirdiği sorunlar vardır. Bazen de düzelmesi mümkün olmayan. Şunu da çok iyi bilin. İlacın masum olanı, zararsız olanı yoktur. Bir konuda vücudun o andaki ihtiyacını karşılarken diğer taraftan zarar verir. Nedense biz bu zararları hep gözardı ederiz.
Son zamanlarda hastalarımda B vitamininin bazı yan etkilerini görmeye başladım. İnsanda yaptığı alerjik reaksiyonlardan dolayı bunu tespit ettiğimiz anda o ilaç ne olursa olsun hemen kesin ve bir hekime danışın. Israrla kullanmaya devam etmeyin.
Tabii ki bir sektör sizin ilaç kullanmanızı isteyecektir, kendi malını satmak ve pazarlamak adına. Fakat gelin siz bu sektörün kurbanı olarak kendi vücudunuzu seçmeyin. “Şu ilaç bana çok iyi geliyor” diyerek başkalarına ve dostlarınıza tavsiye etmeyin. Vereceğiniz zararları düşünün. Bu alışkanlıktan da vazgeçin.
Birbirlerini nasıl etkiler?
Bir de avuç avuç ilaç kullananlara sesleniyorum. Aldığınız ilaçlardaki kimyasalların birbirini nasıl etkilediğini bilmiyorsunuz. Biri diğerinin etkisini artırıyor mu veya azaltıyor mu? Bunu hekiminizle çok ciddi biçimde konuşun. Ona göre bu ilaçları kullanmaya devam edin ya da etmeyin. Çünkü alınan bu kimyasallar kesinlikle birbirlerini etkiler. Bazen herhangi bir hastalık için aldığınız bir ilacın etkisinin tam olmadığını ya da çok aşırı miktarda etkilediğini görebilirsiniz. O zaman aldığınız bu ilacın diğer ilaçla etkileşiminin ne olduğunu sorgulayın. Hekiminize danışın, körü körüne kullanmaya devam etmeyin.

Örneğin alkol kullanan insanlarda ağrı kesicilerin etkilerinin azaldığını görürsünüz ya da çok artığını. Onun için alkolle ağrı kesiciler ve antibiyotikleri özellikle kullanmayın. Amerika’da bu aşırı ilaç kullanımı olduğu için özellikle alkol konusunda insanlar uyarılır.
Nasıl ki bir toplumun gelişmişliği kaldırımlarıyla ters orantılı ise aynı şekilde ilaç kullanımıyla da ters orantılıdır. Çok ilaç kullanan toplumlar çok gelişmiş değildir.

Mesela bizde kemik erimesi (osteoporoz ) için kullanılan ilaç miktarı çok fazla. En gelişmiş ülkeler insanlarına bu kalsiyum eksikliğini ilaçla değil de aldıkları gıdalara konulan vitamin ve minerallerle karşılar. Çok daha da yararlıdır. Nedense ülkemizde maliyeti çok daha yüksek yararı da tartışılan ilaçlar haline döner bu destekler.

Milyarlarca dolar tutan bu tür ilaç harcamalarını halkımızın yararına çevirmek, ulusal sağlık politikalarımız olmalı. Halkımızın sorumsuzca ve şuursuzca ilaç kullanımını, onları eğiterek düzenlenmesi en baştaki görevlerimizden biri olmalı. Özellikle hekimlerimizin.
Tıp fakültelerinde verilen eğitimlerde ilaçların birbirlerine etkileşimleri çok iyi şekilde öğretilmeli ve bu konunun önemi vurgulanmalıdır. Bunları yapar ve halkımızı da bu konuda bilinçlendirirsek insan sağlığına daha büyük hizmet verdiğimizi , o zaman düşünebiliriz. Yoksa çok ilaç tüketerek değil.