Teletıp özellikle geniş coğrafyası bulunan Avusturya, Kanada gibi ülkelerde tıbbın hemen her alanında geçerliliğini gün geçtikçe arttırmaktadır. Avrupa ve Amerika’da tüp bebek tedavileri-IVF- ülkemize oranla çok daha pahalı. Hastaların kontrol için merkeze gelme veya haftalarca merkezin olduğu yerde yaşamaları önemli sorundu. Teletıp yani on-line takip ve muayene sayesinde bu sorun ortadan kalktı. Uluslararası on-line takiple hastalarımızın çocuk sahibi olma hayallerini gerçeğe dönüştürüyoruz.
Doç. Dr. Gürkan Arıkan
Kadın Hastalıkları Uzmanı
Bebek sahibi olmak isteyen IVF hastalarının tedavilerinin kolaylaştırılmasında IVF tarihi boyunca büyük çabalar harcandı. Teletıp yani on-line takip ve muayene sayesinde bu sorun ortadan kalktı.
Tüp bebek tedavisine ihtiyaç duyan çok sayıda hastamız yurtdışında yaşamakta, iş ve yaşam koşulları gereği ülkemize gelememekte veya haftalarca merkez yakınında kalamamaktadır. Bugüne kadar IVF hastalarında en az 3 ultrason muayenesinin gerekmesi nedeni ile bu muayene bulgularının IVF merkezine transferi, üç boyutlu data arşivlenmesi, hatta hastaların kendi kendilerini sonografik olarak muayene edip datayı merkeze kendilerinin iletmesi gibi uygulanması güç modeller tartışılmıştı.
Tüp bebek hastalarının bulunduğu ülkede merkezimizde arzu ettiği hekim tarafından takip ve tedavi edilmesi, bilginin anında değerlendirilmesi için tele-tıp sistemi kuruldu.
Avusturya’da 20 yıllık uzmanlık geçmişim ve diğer yurt dışındaki faaliyetlerim sırasında on-line takibim mümkün olabileceğini gördüm. On-line (eşzamanlı) takip sayesinde hastaların en yakındaki merkezde tedavi olma zorunluluğunun ortadan kalkması, Avrupa’da sunulamayan bazı ileri teknolojilerden faydalanabilmeleri, arzu ettikleri doktora ulaşabildikleri için daha yüksek güven duygusu ile tedavi edilmeleri, muayene bulgularının eş zamanlı takibi mümkün olmaktadır. Hastalarımız son aşamada yumurta çatlatma tedavisini takiben merkeze intikal etmektedir.
Tıbbı data transferi ve sağlık hizmetlerinin uzaktaki merkez ve hekimlere danışarakuygulanması günümüzde özellikle geniş yüzölçümü olan ülkelerde mesela kardioloji (Elektrokardiografi) ve pediatri alanlarında kullanılmaktadır.
Neden Türkiye?
IVF- tüp bebek alanında hastaların takibi üç haftaya kadar sürebilmekte ve bu sırada hormon ve sonografik tetkikler, hastaların bilgilendirilmesi, IVF ilaçlarının uygulanmasının hastalara öğretilmesi ve doğru yapıldığının kontrolü, sonografi, laboratuar sonuçlarına göre yumurta kistçiklerinin takip edilmesi gerekmektedir. Bu takipler sonucunda doğru zamanda yumurta çatlatma iğnesinin tatbiki ve hastanın zamanında tüp bebek merkezine gelmesi gereklidir. IVF tedavisinde başarının en iyi hallerde %50’yi geçmemesi, hastaların aynı tedaviyi birkaç kez tekrar etmeleri sonucunu doğurmaktadır. IVF tedavisine ihtiyaç gösteren hastalarının tedaviye hiç başlamama veya devam edememe sebeplerinden bazıları önem sırasına göre; IVF tedavisine bağlı psikolojik yük, finansal ve zamansal sorunlar olarak sıralanmaktadır. Ayrıca -uzman tıbbi desteğe rağmen- psikolojik yük ve iyi eğitilememe gibi sebepler ile de tedaviyi kötü etkileyen hatalar ortaya çıkabilmektedir.
Ülkemiz tüp bebek tedavileri açısından son yıllarda dünyada 5. sıraya yükselmiş olup, sağlık turizminde söz sahibi hale gelmiştir. Burada özellikle fiyat avantajları ve daha iyi tıbbi hizmet ve teknolojik olanaklar sunulması gibi sebepler vardır. Ayrıca yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın kendini güvendiği hekimlere ve ana dilinde ifade etme ihtiyacı mevcuttur.
On-line Takiple Mesafe Sorunu Ortadan Kalktı
On-line takiple uygulanacak işlem ve yöntemlere gelince: yurt dışındaki hastanın yumurta toplamadan 36 saat kadar önce uygulanan son ilacına kadar bütün işlemleri eşzamanlı olarak merkezdeki hekim ile direk temas halinde -sanki İstanbul’da gibi- gerçekleşmektedir. Asistan hekimin gerçekleştirdiği ultrason muayeneleri eşzamanlı olarak merkezdeki hekimin ekranında da görülmekte ve hasta merkezdeki hekimi ile audio-visuel kontak kurarak (ekran üzerinden direk konuşarak) bilgi almaktadır. Hastalarımız sadece yumurta toplanacağı gün öncesinde İstanbul’daki merkezimize gelmektedir.
Hastaların tedaviye başladıktan sonra tüp bebek merkezine gelmeleri yeni bir yöntem değildir. Ancak bu biçimde sadece güvendikleri tüp bebek uzmanının bulguları eşzamanlı değerlendirmesi, hastayı doğru bilgilendirmesi, ona güven duygusunu verebilmesi ve tedavinin her zaman doğru planlanabilmesi gibi avantajlar doğmaktadır. Yurt dışındaki hastaların tüp bebek tedavisi sonrası hamilelik halinde tetkikleri de aynı biçimde direk merkezdeki arzu edilen hekimin kontrolü altında gerçekleşerek, binlerce kilometre mesafeye rağmen hizmette devamlılık sağlanmaktadır.
2 Yılda 50 Hasta Anne Oldu..
Uygulanan model tüp bebek tedavisinde Tele-tip kullanımına ilk örnektir. Yerel bir üniversite ve Avusturya Graz Üniversitesinin ortak çalışması ile Tele-tip yönteminin hastaların hekime olan güveni, uygulama kolaylığı ve tüp bebek başarı oranı açılarından sakıncası olmadığını ispatladık.
Bu sistem ile son iki yılda yaklaşık 50 hastamız anne olmuştur. Başarı oranlarımız genel oranlarımız ile tamamen örtüşmektedir. Hastalarımız uzak ülkelerde bile İstanbul’daki hekimleri ile direk temas halinde olmaktan çok mutlu olduklarını ifade etmektedirler.