#1
|
|||
|
|||
Çocuklarda Psikomatik Sorunlar
Psikomatik Rahatsızlık Nedir? Somatoform Bozukluk olarak da isimlendirilen bu tür rahatsızlıklarda nörolojik ve fizyolojik araştırmalar sonucunda rahatsızlığın bu boyutunu açıklayabilecek ölçüde hiçbir fiziksel bulguya rastlanmaz. Fiziksel bir neden olmadan, vücutta belli rahatsızlıkların yaşanması aslında yeni bir olgu değildir. Bundan 150 sene kadar önce bu durum yetişkinler için tanımlanmış, bu tanım için "histeri" sözcüğü seçilmiş ve üstünde en çok çalışılan konulardan biri olmuştur. Zaman içinde, çocuk ve gençlerin de benzer sorunlar yaşayabildikleri fark edilmiştir. Psikomatik bozukluklar küçük çocuklarda belirsiz şikayetler olarak ortaya çıkar; çocuk ağrısının ya da genel olarak şikayetinin yerini tam olarak gösteremez. Okul çağı çocukları rahatsızlık veren yeri gösterebilirler, gençler ise sıkıntılarını ayrıntılı bir şekilde anlatabilirler. En sık karşılaşılan psikomatik rahatsızlıklar nelerdir? • Baş ağrısı • Karın ağrısı • Sürekli yorgunluk, bitkinlik • Ağrılar • Denge Sorunları • Görme bozuklukları • Sırt ağrısı • Kas ağrıları • Çeşitli cilt hastalıkları • Saç dökülmesi Psikomatik rahatsızlıklarla birlikte okul sorunları, okul reddi, sosyal uyum sorunları, yüksek endişe de sıklıkla görülür. Nasıl anlaşılır? • Fiziksel bir sorunun somatoform olma olasılığını değerlendirebilmek için bu sorunun sadece bir-iki kez gözlenmiş olması yeterli değildir. Bu sorunun belli bir zaman aralığı içinde inişli çıkışlı da olsa gözlenmesi gerekir. • Bu fiziksel gibi görünen sorunun fiziksel bir nedeninin olmaması gerekir. • Kişinin bu sorunu bilinçli bir şekilde sergiliyor olması önemlidir, örneğin aslında karnı ağrımayan bir çocuğun karnı ağrıyormuş gibi yapması • Travmatik bir olay yaşayan çocuk kısa bir süre için de olsa, bir acı hissedebilir, çeşitli sorunlar yansıtabilir. Hangi türler vardır? • Konverziyon (İçe döndürme): Bu tür psikosomatik sorun çocuklarda en çok rastlanan türdür. Bu şekilde ortaya çıkan belirtiler nörolojik bozukluklarla veya fiziksel sorunlarla son derece büyük benzerlik gösterirler. İleri noktalarda, görme kaybı, nöbetler, duyu kaybı örnek olarak gösterilebilir. Çocuklar genellikle zayıf, güçsüz, halsiz olmaktan şikayet ederler • Vücudu algılamada zorluk: Daha sıklıkla gençler, bedenlerinin bir bölümünde bir sorun bir eksiklik olduğunu düşünürler ve bu düşünceleri onların sosyal, duygusal gelişimlerini önemli ölçüde etkiler. • Hipokondri: Bu çocuklar ve gençler de sürekli hasta olduklarını veya olacaklarını düşünürler ve bedenlerinden gelen sinyalleri son derece yanlış yorumlayarak belli hastalıklara yakalandıklarını sanırlar. Belli bir gruba sokulamayan psikosomatik rahatsızlığı olan daha bir çok çocuk ve genç vardır. Bu sorunun görülme sıklığı %5 civarındadır ve kızlarda daha sık görülen bir durumdur. Bu soruna düşük eğitim düzeyindeki çocuklar ve gençler arasında rastlanma düzeyi daha yüksektir. Nedenleri nelerdir? Psikosomatik ya da diğer bir deyişle somataform rahatsızlıkların nedenleri tam olarak saptanamamış olmakla birlikte, ortaya çıkmalarında en etkin olan nedenlerin başında çocuğun karşılaştığı önemli yaşam olaylarının geldiği bilinmektedir. Kimi çocukların stresle baş etme becerileri doğal olarak daha yüksek olabilir; kimi çocuklar ise stresten etkilenmeye daha eğilimlidirler. Stresten etkilenmeye eğilimli olan çocuklar duygularını sözel olarak ifade etmekte zorlanabilirler, toplum kuralları nedeniyle bir çok şeyi içlerine atmak durumunda kalabilirler, ailelerini üzememek için her şey yolundaymış gibi davranabilirler. Genellikle sıkıntılarını konuşmaktan kaçınan, endişenin bastırıldığı ailelerde yetişen çocuklarda bu soruna çok daha fazla rastlanmaktadır. Bu durumlarda, çocuğun sıkıntısı beden üzerinden ifade edilebilir ve sanki sorun fizikselmiş gibi görülebilir. Ancak, herhangi bir fiziksel sorunun psikolojik kökenli olduğuna karar verebilmek için tüm muayenelerin yapılması ve fiziksel nedenlerin bertaraf edilmesi gerekir. Neler yapılmalı? Çocuğun fiziksel bir şikayeti olduğunda ilk yapılacak iş, o konunun uzmanı olan bir doktora gitmek ve gerçekten fiziksel bir bulgu olup olmadığını saptamaktır. Eğer fiziksel bir bulgu yoksa, o durumda, uzmanın, aileyle çocuğun gelişimini, hayatındaki önemli değişiklikler, ailenin sorunlarla baş etme yöntemleri, aile içi ilişkiler, çocuğun arkadaş ilişkileri gibi bir çok konu ile ilgili bilgi alması gerekir. Bunların yanında çocukla yalnız bir görüşme de yapılmalı, çocuğun kendini ve içinde bulunduğu ilişkiler ağını nasıl algıladığı değerlendirilmelidir. Bundan sonrasında bir uzmandan yardım alınarak çocuğun bedeninden gelen sinyallere karşı daha duyarlı kale getirilmesi için rahat bir ortam oluşturur. Daha sonraki aşamada, çocuğun sıkıntılarla baş etmeyi öğrenmesi için çeşitli çalışmalar yapılmalıdır. Ailenin de bu çalışmalara katılması ve aile içinde sorunları ele alma yöntemlerini değiştirmesi, bu konuda destek alması da son derece önemlidir. Anne- Babalar neler yapabilir? • Çocuğun şikayetlerini ciddiye alın. Bu gerçekten fiziksel bir sorun olabilir. Eğer tıbbi tüm kontroller sonucunda nedenin fiziksel olmadığı ortaya çıksa bile, bu çocuğunuzun bir şeyler uydurduğu anlamına gelmez. Bu sorunlara neden olan duygusal sorunları da çok ciddiye almak gerekir. Hiçbir çocuk, her şey yolunda giderken, karın ağrısı, baş ağrısı, uykusuzluk, saç dökülmesi gibi bir sorunla uğraşmak istemez. • Çocuğunuzun fiziksel şikayetlerini sözel olarak tanımlaması yönünde onu cesaretlendirin. Çocuğunuza rahat olmasını, endişelerinin onun sıkıntılarını daha da arttıracağını anlatın. Gençlerde sorunlarla baş etmek için alkol ve madde bağımlılığı sıkça rastlanan bir durumdur. Bu nedenler, çocuğunuzun bu tip yatıştırıcılara yönelmediğinden emin olun. • Çocuğunuzun sıkıntılara neden olabilecek durumları kendiniz ona ifade edin. Bu konuda sizin de bir çabanız olduğunu, bu durumun sizin için önemli olduğunu görmek, bu sıkıntıları paylaşabilmek onu rahatlatacaktır. Çocuğunuzla birlikte sohbet ederek sorunun nereden kaynaklandığını bulabilirseniz, büyük bir adım atmış olursunuz. Ancak bu noktada çocuğun üstünde baskı kurmak, konuşması için onu zorlamak uygun değildir, önemli olan çocuğun güvenini ve işbirliğini sağlamaktır. • Çocuğunuzu gözlemeye çalışırken, onunla fazla iç içe geçmemeye çalışın; onu rahatsız etmeyin. Sürekli izlendiğini bilmek onun endişesini arttıracaktır. • Çocuğunuzun sıkıntılarının farkına varması ve onları kontrol edebileceği hissi kazanması için, onun bu konu ile ilgili bir çizelge oluşturmasını isteyin. Sorunun hangi durumlarda, hangi şiddetle ortaya çıktığının farkına varmak onun kontrol duygusunu arttıracaktır. • Kendi duygu ve düşüncelerinizi sözlü olarak ifade ederek, bunları dışa vurarak ona örnek olmaya çalışın.
|
Seçenekler | Arama |
Stil | |
Forum | Bilgilendirme | Linkler |
Powered by vBulletin® Version 3.8.9 Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd. |
Sitemiz bir " paylaşım " sitesidir. Bu yüzden sitemize kayıt olan herkes kontrol edilmeksizin mesaj/konu/resim paylaşabilmektedir. Bu sebepten ötürü, sitemiz üzerinden paylaşılan mesajlar, konular ve resimlerden doğabilecek olan yasal sorumluluklar paylaşan kullanıcıya aittir. |